Rachunkowość Budżetowa 4/2023 z 20.02.2023 [dodatek: Kadry i płace w sferze budżetowej]

Artykuł aktualny

na dzień 05.12.2025

Od 1 lutego 2025 r. Wigilia Bożego Narodzenia została ustanowiona dniem ustawowo wolnym od pracy. Zakaz powierzania pracy w tym dniu będzie dotyczył wszystkich osób zatrudnionych. Jednocześnie zakaz wykonywania pracy w niedziele i święta nie będzie obowiązywał w: kolejne trzy niedziele poprzedzające Wigilię Bożego Narodzenia, niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy, ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.

Rozliczanie czasu pracy

Czas pracy jest podstawowym wskaźnikiem służącym rozliczeniu realizowania obowiązków przez pracownika. Prawidłowe zakwalifikowanie poszczególnych okresów do czasu pracy oraz dalej – do pracy „zwykłej”, w godzinach nadliczbowych (w tym dobowych lub średniotygodniowych) oraz w dniach wolnych od pracy wyznacza także późniejszy sposób i zakres dokonywanych przez pracodawcę rozliczeń z tego tytułu (wynagrodzenie, wynagrodzenie plus dodatek, czas wolny, inne dni wolne od pracy).

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.). Przedziały czasu, które wypełniają tę definicję, są czasem pracy i w zależności od sytuacji mogą być zaliczane do zwykłego czasu pracy wynikającego z rozkładu czasu pracy obowiązującego pracownika mieszczącego się w wymiarze czasu pracy w okresie rozliczeniowym, pracy w godzinach nadliczbowych lub pracy w dniach wolnych od pracy (często błędnie kwalifikowanej jako praca w godzinach nadliczbowych). W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy może to być jeszcze praca ponad wymiar czasu pracy, która – dopóki nie stanowi przekroczenia norm czasu pracy – nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Okresy wliczane i niewliczane do czasu pracy

Kluczowe znaczenie ma określenie tych aktywności pracownika, a dokładniej tych okresów, które są zaliczane do czasu pracy.

W oparciu o definicję, czasem pracy nie jest jedynie czas realizowania konkretnych zadań służbowych, wykonywania czynności, usług, itp., na rzecz pracodawcy, ale sytuacja, która ma łącznie następujące cechy:

• pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy,
• pracownik przebywa w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, oraz
• okres ten przypada na rozkładowe godziny pracy pracownika lub wykracza poza te godziny, jeżeli spełnione są warunki do uznania, że jest to praca w godzinach nadliczbowych lub praca w dniach wolnych od pracy.