Wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2023 r., sygn. I USKP 44/22

Artykuł 24 ust. 5 ustawy systemowej służy ochronie nie tylko konstytucyjnego prawa wierzyciela hipotecznego realizującego obowiązki wynikające z art. 67 Konstytucji, ale także ochronie praw podmiotowych beneficjentów funduszu. Niedofinansowanie funduszu będące skutkiem nieuiszczania składek przekłada się na wysokość i dostępność wypłacanych świadczeń. Niewywiązywanie się z obowiązków w postaci uiszczania należności składkowych przez płatników powoduje także przerzucenie ciężaru finansowania wypłacanych z niego świadczeń na inne podmioty. Jeżeli zatem istnieje majątek dłużnika, pozwalający na pokrycie zaległych świadczeń, uchylanie się od ich spełnienia z powołaniem na przedawnienie jest nie do pogodzenia z zasadą sprawiedliwości społecznej.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Bohdan Bieniek 

‎SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z odwołania B. J. i B.1 J. ‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Płocku ‎o przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu składek, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 20 kwietnia 2023 r., ‎skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi ‎z dnia 11 stycznia 2021 r., sygn. akt III AUa 912/19,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 20 lipca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w Płocku określił wysokość zobowiązań M. J., zmarłego w dniu […] 2012 r., na dzień otwarcia spadku na łączną kwotę 117.371,73 zł, w tym na: a) ubezpieczenia społeczne za okres od lipca 2002 r. do stycznia 2005 r. w kwocie 42.977,94 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę liczonymi na dzień otwarcia spadku w kwocie 48.765 zł i kosztami upomnienia w kwocie 228,40 zł; b) ubezpieczenia zdrowotne za okres od czerwca 2002 r. do stycznia 2005 r. w kwocie 9.108,99 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę liczonymi na dzień otwarcia spadku w kwocie 10.277 zł i kosztami upomnienia w kwocie 149,20 zł; c) Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od czerwca 2002 r. do września 2004 r. w kwocie 2.657 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę liczonymi na dzień otwarcia spadku w kwocie 3.059 zł i kosztami upomnienia w kwocie 149,20 zł. Mocą tej decyzji ZUS orzekł także o odpowiedzialności solidarnej za te zobowiązania B. J. i B.1 J. jako spadkobierców M. J..