Zwrot nadpłaty kredytu jako element ugody a przychód podatkowy - Interpretacja indywidualna z dnia 20 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.427.2025.3.ACZ

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 7 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 9 maja 2025 r. (data wpływu 16 maja 2025 r.) oraz pismem z 29 maja 2025 r. (data wpływu 2 czerwca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest Konsumentem w rozumieniu art. 22¹ k.p.c. W dniu 3 czerwca 2008 r. Wnioskodawca jako Konsument – Kredytobiorca zawarł umowę nr (…) kredytu budowlanego w walucie wymienialnej z (…) S.A. z siedzibą w (…), którego następcą prawnym jest bank (…) S.A., w celu zakupu własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w (…). Cel kredytu nie miał związku z jakąkolwiek działalnością gospodarczą lub zawodową.

Bank będący Stroną ww. umowy, w ramach prowadzonej działalności bankowej, udzielał swoim Klientom – osobom fizycznym (tj. Konsumentom) kredytów hipotecznych w walucie polskiej, w tym indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż polski złoty, np. do franka szwajcarskiego. Kredyt ten również był kredytem Złotowym.

Kredyt indeksowany i denominowany polega na tym, że wypłata kredytu i jego spłata odbywa się w walucie polskiej, bez możliwości wyboru waluty wypłaty i spłaty kredytu przy zawarciu umowy kredytu. Różnica między kredytem indeksowanym i denominowanym dotyczy określenia waluty kredytu w umowie kredytowej. Kredyt denominowany w walucie obcej charakteryzuje się tym, że kwota kredytu jest wskazana w umowie kredytu w walucie obcej. Kredyt indeksowany do waluty obcej charakteryzuje się tym, że kwota kredytu jest wskazana w umowie w walucie PLN. W obu kredytach zmiana waluty spłaty kredytu możliwa była dopiero na skutek tzw. ustawy antyspreadowej (ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw), w wyniku której, Kredytobiorcy mogli uniknąć spreadu walutowego i spłacać raty bezpośrednio we frankach szwajcarskich.

Od kilku lat Kredytobiorcy będący stroną umowy kredytu hipotecznego do waluty obcej różnych banków, w tym ww. banku, kwestionują ważność zawartych umów hipotecznych indeksowanych/waloryzowanych do waluty obcej, w tym CHF. Wnioskodawca również wszedł w spór z następcą prawnym banku, będącego Stroną umowy kredytu.

W toku prowadzonego postępowania przed Sądem Okręgowym w (…), (…) Wydział Cywilny, sygn. akt (…), z powództwa Kredytobiorcy – Konsumenta przeciwko bankowi (…) S.A., o:

1)ustalenie nieistnienia pomiędzy Stronami stosunku prawnego umowy nr (…) kredytu budowlanego w walucie wymienialnej 3 czerwca 2008 r. zawartej między A.A. a (…) S.A. z siedzibą w (…), w związku z jej nieważnością;

2)zasądzenie od pozwanego łącznie na rzecz powodów kwoty 168 760,43 zł (słownie: sto sześćdziesiąt osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt złotych i 43/00) oraz kwoty 13 171,51 CHF (słownie: trzynaście tysięcy sto siedemdziesiąt jeden franków szwajcarskich i 51/00) tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanego w związku z nieważnością zawartej przez Strony ww. umowy kredytu i pobraniem świadczeń nienależnych w okresie od dnia 1 sierpnia 2008 r. do dnia 2 sierpnia 2024 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi:

a)od kwoty 168 760,40 zł oraz kwoty 12 840,41 CHF od dnia 24 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty,

b)od kwoty 331,10 CHF od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty, ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd umowy zawartej między Stronami za zgodną z prawem i mogącą dalej obowiązywać w kształcie pozbawionym zapisów abuzywnych, tj. w razie nieuwzględnienia żądania wskazanego w pkt 1 i 2 pozwu, o:

·zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 73 913,82 zł (słownie: siedemdziesiąt trzy tysiące dziewięćset trzynaście złotych i 82/00) oraz kwoty 3 500 CHF (słownie: trzy tysiące pięćset franków szwajcarskich i 00/00) tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanego w związku z pobraniem, na podstawie niedozwolonych postanowień umownych, tj. § 1 ust. 1 i § 17 pkt 1, § 2 ust. 3 pkt 1, § 18 ust. 3 umowy o kredyt oraz § 37 ust. 1 i 2, § 38 ust. 1, § 2 ust. 1 pkt 6 w zw. z § 38 ust. 1 Regulaminu do umowy nr (…) kredytu budowlanego w walucie wymienialnej z dnia 3 czerwca 2008 r., środków pieniężnych w okresie od dnia 1 sierpnia 2008 r. do dnia 2 sierpnia 2024 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 24 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty.

20 grudnia 2024 r. Strony postępowania zawarły Ugodę sądową. Kwoty wskazane w pozwie w walucie CHF, zostały przeliczone na PLN według kursu z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody.

Celem ugody było polubowne zakończenie postępowania sądowego oraz rozliczenie wzajemne Stron w granicach zawartej umowy kredytu hipotecznego, w wysokości pomiędzy kwotą udzielonego przez Bank kapitału kredytu, a jego nadpłatą dokonaną przez Kredytobiorcę – Konsumenta, której zapłaty domagał się On w toku ww. procesu.

Na dzień zawarcia Ugody ww. kwoty przedstawiały się następująco:

·kwota 178 000 zł to kwota udzielonego Kredytobiorcy kapitału kredytu;

·kwota 223 036,77 zł to kwota wpłacona przez Kredytobiorcę na rzecz Banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, według stanu na dzień przed zawarciem ugody.

Różnica między ww. kwotami to kwota 45 036,77 zł, która stanowi nadpłatę kredytu ponad udzielony kapitał.

Dodatkowo, należy wskazać na kwotę 177 833,30 zł, która stanowi aktualne na dzień przed zawarciem ugody saldo zadłużenia (przeliczona na PLN według kursu z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody), które Kredytobiorca byłby zobowiązany spłacić Bankowi tytułem rat kapitałowo-odsetkowych na przyszłość, w sytuacji, gdyby umowy kredytu nie zakwestionował i nie wszczął procesu. Wobec tego, że Strony zawarły ugodę rezygnując z dalszego prowadzenia postępowania sądowego, w jej treści konieczne było rozliczenie między Stronami również tej kwoty jako salda zadłużenia na przyszłość.

Należy dodać, że umorzenie salda zadłużenia kredytu, byłoby również efektem unieważnienia umowy przez Sąd w procesie. Gdyby Sąd w wyroku unieważnił umowę, przedmiotem rozstrzygnięcia byłoby również żądanie zapłaty kwoty 223 036,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. W wyniku rozliczenia się Stron po prawomocnym wyroku, z kwoty 223 036,77 zł – po potrąceniu kwoty udzielonego kapitału kredytu (178 000 zł), Kredytobiorcy należna byłaby kwota 45 036,77 zł jako nadpłata kapitału kredytu oraz zasądzone w wyroku odsetki ustawowe za opóźnienie.

Mając na uwadze powyższe, w ramach Ugody Bank proponował więc umorzenie wskazanego salda zadłużenia oraz rozliczenie w ramach wyliczonej wyżej nadpłaty kredytu w wysokości 45 036,77 zł ponad udzielony kapitał. Kredytobiorca przystępując do Ugody, zgodził się na to.

W Ugodzie w pkt 3 wskazano zatem, że Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 177 833,30 PLN (pkt 3.1.) oraz, że Strony postanawiają, że Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy kwotę 20 000 zł w związku z rozliczeniem umowy w terminie miesiąca od dnia zawarcia ugody (pkt 3.2.). Finalnie, Bank zwrócił wskazaną kwotę Kredytobiorcy na rachunek bankowy wskazany w Ugodzie.

W Ugodzie Bank wskazał, że Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z długu (umorzenia) z tytułu zadłużenia Kredytobiorcy wobec Banku, i otrzymania kwoty, o której mowa w pkt 3.2. Ugody (kwoty 20 000 zł), u Kredytobiorcy powstaje przychód podlegający opodatkowaniu, a Bank będzie zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie Informacji PIT-11) – pkt 6.1. Ugody.

W dodatkowych oświadczeniach do Ugody Bank pouczył Kredytobiorcę, że w zakresie kwoty umorzenia korzysta On ze zwolnienia podatkowego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Kredytobiorca spełniał bowiem przesłanki przedmiotowego zwolnienia podatkowego.

Po podpisaniu Ugody, 27 lutego 2025 r. Bank przysłał jednak Kredytobiorcy Informację o wysokości przychodów (PIT-11) będącą podstawą zapłaty podatku od kwoty 20 000 zł (poz. 99), tj. dodatkowo wypłaconej w związku z rozliczeniem umowy.

W ocenie Kredytobiorcy, kwota ta nie podlega jednak opodatkowaniu, albowiem stanowi kwotę rozliczenia umowy, która pozostawała w dyspozycji Banku na skutek spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Kwota ta nie stanowi przychodu Kredytobiorcy, lecz kwotę zwrotu części uiszczonych wcześniej świadczeń na rzecz Banku, w ramach realizacji umowy kredytu. Bank dokonał jej wypłaty dobrowolnie ze środków mu wcześniej wpłaconych przez Kredytobiorcę w ramach tej samej umowy. Oznacza to, że po dokonaniu operacji związanych ze zmianą waluty zadłużenia z CHF na PLN (177 833,30 PLN (pkt 3.1.)) i Dodatkową Kwotą (20 000 PLN (pkt 3.2.)), Klient w związku z daną umową kredytu wpłacił do Banku nie mniej niż otrzymana przez Niego wartość udzielonego kredytu, a więc Dodatkową Kwotą objęte są tylko i wyłącznie środki wpłacone uprzednio Bankowi przez Kredytobiorcę w celu wypełnienia wiążącej Go umowy kredytu, które przekraczają wartość spłat przypadających na wypłacony Mu kapitał kredytu. W uproszczeniu można określić, że Dodatkowa Kwota jest formą zwrotu Kredytobiorcy wpłat, które dokonał On w trakcie wykonywania umowy kredytu z tytułu odsetek kapitałowych i spłaty kapitału. Dodatkowa Kwota obejmuje więc jedynie część nadpłaty dokonanej przez Kredytobiorcę ponad nominalną wartość kapitału wypłaconego Mu przez Bank.

Warto podkreślić, że opisany wyżej mechanizm wypłaty Dodatkowej Kwoty z ekonomicznego punktu widzenia ma zbliżyć rozliczenie dokonywane w wyniku Ugód, do rozliczeń dokonywanych pomiędzy Kredytobiorcą a Bankiem w wykonaniu prawomocnych wyroków sądów powszechnych uwzględniających w całości/w części powództwa Kredytobiorców przeciwko Bankowi, gdzie sądy, co do zasady, nakazują Bankowi zwrócić wszystkie wpłaty dokonane przez Kredytobiorcę lub wszystkie wpłaty dokonane przez Kredytobiorcę ponad wartość udzielonego mu kapitału kredytu oraz zapłacić ustawowe odsetki za opóźnienie oraz poniesione przez Kredytobiorcę koszty procesu sądowego.

Należy podkreślić, że wskazana w pkt 3.1. Ugody „kwota dodatkowo wypłacona kredytobiorcy w związku z rozliczeniem umowy” stanowi uzgodnioną między Stronami kwotę zwrotu nadpłaconych rat kredytu ponad udostępniony kapitał. Część tej kwoty spłaty pozostała w Banku, w ramach wzajemnego rozliczenia się Stron. Dokładna kwota Zwrotu dokonywanego przez Bank na rzecz Kredytobiorcy jest ustalana każdorazowo w procesie indywidualnych negocjacji z Kredytobiorcą i jest co do zasady oparta na porównaniu zadłużenia Kredytobiorcy wynikającego z umowy z zadłużeniem Kredytobiorcy wynikającym z „hipotetycznego kredytu (pożyczki) w PLN” w oparciu o scenariusz zaproponowany przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego – tj. zadłużeniem wynikającym z dokonanej symulacji rozliczeń pomiędzy Bankiem a Kredytobiorcą, które miałyby miejsce, gdyby udzielony na podstawie umowy kredyt nie stanowił kredytu indeksowanego lub denominowanego w walucie obcej, ale kredyt udzielony w złotych. Jednocześnie na skutek dokonania Zwrotu – w łącznym rozliczeniu umowy i Ugody – nie dojdzie do sytuacji, w której Kredytobiorca uiściłby na rzecz Banku kwotę niższą aniżeli kwota kapitału kredytu otrzymana od Banku w PLN.

Zwroty są rozliczane poprzez faktyczną wypłatę środków pieniężnych na rachunek bankowy Kredytobiorcy, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

Dodatkowo należy wskazać, że rozliczenie Stron z Ugody jest definitywne. Bank oraz Kredytobiorca oświadczyli na gruncie Ugody, że ugoda prowadzi do definitywnego uchylenia sporu dotyczącego ważności umowy, jej bezskuteczności lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z treści postanowień umowy lub z wykonania świadczeń umowy – w brzmieniu sprzed zmiany umowy dokonanej niniejszą Ugodą. W związku z tym, Strony nie będą występować względem siebie z takimi roszczeniami, a przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym w szczególności zwolnienie Kredytobiorcy z długu, o którym mowa w pkt 3 Ugody, w pełni wyczerpują wzajemne roszczenia Stron w tym zakresie (pkt 4.1. Ugody).

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy w związku z zawarciem ugody sądowej z 20 grudnia 2024 r., dotyczącej utrzymania w mocy umowy kredytu budowlanego w walucie wymienialnej (CHF) z 3 czerwca 2008 r. i zastąpienia zawartych w niej klauzul niedozwolonych nowymi zapisami w zakresie przewalutowania kredytu oraz dokonania wzajemnych rozliczeń między Stronami, otrzymanie przez Wnioskodawcę – jako Kredytobiorcę – od Banku świadczenia pieniężnego, tzw. „Dodatkowej Kwoty w wysokości 20 000 zł”, stanowiącej rekompensatę z tytułu zwrotu części nadpłaty kapitału kredytu przekraczającej wartość umorzonego salda zadłużenia, skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

W ocenie Wnioskodawcy, otrzymana kwota w wysokości 20 000 zł – określona jako „Dodatkowa Kwota” – stanowi zwrot części nadpłaty kapitału kredytu, wynikającej z wcześniej dokonanych przez Kredytobiorcę spłat rat kapitałowo-odsetkowych. Zwrot ten należy traktować jako należny Wnioskodawcy także w przypadku braku zawarcia ugody sądowej i stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytowej w całości (ustalenia nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z zawartej umowy kredytu) i uwzględnienia zawartego w pozwie roszczenia o zapłatę – tj. zwrotu uiszczonych na rzecz Banku rat kapitałowo-odsetkowych (zgodnie z tzw. teorią dwóch kondykcji), jako świadczenia nienależnego w rozumieniu art. 410 § 2 Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymanie powyższego świadczenia nie skutkuje powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie nastąpiło uzyskanie nowego, odrębnego przysporzenia majątkowego z tytułu innego źródła. Przedmiotowa wypłata stanowi bowiem restytucję (rekompensatę) części środków, które zostały wcześniej przekazane Bankowi tytułem świadczeń, których zasadność została zakwestionowana w toku postępowania sądowego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu mogą być tzw. „inne źródła” (pkt 9), jednakże w niniejszym przypadku nie dochodzi do rzeczywistego wzbogacenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy, a jedynie do zwrotu części nienależnie pobranych środków przez Bank. Wypłata „Dodatkowej Kwoty” służy jedynie przywróceniu równowagi ekonomicznej pomiędzy Stronami umowy i skorygowaniu jej wcześniejszych, wadliwych postanowień, w tym klauzul abuzywnych.

Świadczenie to ma zatem wyłącznie charakter restytucyjny i nie spełnia definicji przychodu, o której mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymane środki są zwrotem części uprzednio poniesionych kosztów Kredytobiorcy z tytułu spłaty kredytu, a nie nowym źródłem dochodu. Z tego względu nie znajdują zastosowania przepisy art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące przychodów z tzw. innych źródeł.

Wnioskodawca podkreśla, że przedmiotowe stanowisko dotyczy wyłącznie Jego sytuacji podatkowej i nie odnosi się do obowiązków Banku w zakresie sporządzania informacji podatkowych, w tym formularza PIT-11.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

· dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Skutki podatkowe zwrotu przez bank ustalonej kwoty

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pan wskazał we wniosku – kwota dodatkowo wypłacona Panu w związku z rozliczeniem umowy kredytu stanowi kwotę zwrotu nadpłaconych przez Pana rat kredytu ponad udostępniony Panu przez bank kapitał, to stwierdzam, że zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu.

Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, nie ma Pan obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście zadanego pytania, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu stanu faktycznego, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.

Ponadto, w odniesieniu do wskazanej przez Pana w pytaniu kwoty wyjaśniam, że wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.