Weryfikacja wakacji składkowych. ZUS sprawdzi zasadność udzielonej pomocy

ZUS rozpoczął weryfikację pomocy udzielonej przedsiębiorcom w ramach wakacji składkowych. Kontrola obejmuje wnioski złożone przed lipcem 2025 r., które nie były wcześniej sprawdzane pod kątem limitu przychodów. Przedsiębiorcy mogą zostać wezwani do złożenia dodatkowych wyjaśnień, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości – do zwrotu ulgi wraz z odsetkami.

zus, emerytura, pieniądze, złotówki

Zasady korzystania z wakacji składkowych

Od 1 listopada 2024 r. przedsiębiorcy mogą skorzystać z możliwości zwolnienia z opłacania składek społecznych za jeden dowolnie wybrany miesiąc w roku. Zwolnienie nie obejmuje wszystkich składek (składka zdrowotna pozostaje obowiązkowa), może stanowić realne wsparcie dla tych, którzy zmagają się z sezonowością, spowolnieniem albo chwilowym brakiem płynności finansowej. W pierwszym roku (2024) przedsiębiorcy mogli skorzystać tylko z ulgi za grudzień.

W kolejnych latach ulga dotyczy dowolnego miesiąca w roku, ale wniosek przedsiębiorca musi złożyć miesiąc przed miesiącem, za który chce być zwolniony z opłacenia składek. Wniosek (RWS) przedsiębiorca może złożyć wyłącznie z profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS.

Wakacje składkowe to zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, które pozwalają przedsiębiorcy na to, by w jednym wybranym miesiącu w roku kalendarzowym nie płacić składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe), a także — jeśli dotychczas je opłacał — na dobrowolne ubezpieczenie chorobowego oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Zwolnienie obejmuje składki ustalane od najniższej podstawy wymiaru, która obowiązuje przedsiębiorcę.

Prawo do wakacji składkowych przysługuje przedsiębiorcy, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG lub komornikowi, jeśli spełni określone warunki:

• w miesiącu przed złożeniem wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych (wliczając siebie),
• jako osoba ubezpieczona podlegał choć jeden dzień (dobrowolnie albo obowiązkowo) ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożył wniosek,
• w ostatnich dwóch latach przed rokiem, w którym złożył wniosek, nie miał przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok jego roczny przychód z tej działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro,
• jako osoba ubezpieczona w poprzednim roku oraz w roku, w którym składa wniosek (do dnia złożenia wniosku) nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej
• na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku rozpoczęcia działalności lub rok wcześniej wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności, które wchodzą w zakres jego działalności.

ZUS zweryfikuje pomoc przyznaną przedsiębiorcom

Jednym z kluczowych warunków uzyskania ulgi jest limit przychodów osiągniętych w latach poprzedzających złożenie wniosku RWS. Od lipca 2025 r. wszystkie nowe wnioski są na bieżąco weryfikowane przez Krajową Administrację Skarbową (KAS). Obecnie ZUS sprawdza wnioski złożone przed tym terminem – do końca czerwca 2025 r. – analizując, czy przedsiębiorcy spełnili pozostałe warunki, takie jak niezmieniony okres czy schemat ubezpieczeń, które mają wpływ na prawo do ulgi.

W wyniku kontroli mogą zostać wszczęte postępowania, w których przedsiębiorcy będą mieli możliwość przedstawienia dodatkowych wyjaśnień. Jeśli ZUS stwierdzi, że ulga została przyznana niesłusznie, może wydać decyzję o jej cofnięciu, co wiąże się z koniecznością opłacenia zaległych składek wraz z odsetkami za zwłokę. Przedsiębiorcy mają prawo odwołać się od decyzji do sądu.

W przypadku ostatecznej decyzji i braku możliwości jednorazowego uregulowania należności, przedsiębiorca może złożyć wniosek o układ ratalny.

Kto może skorzystać z wakacji składkowych w 2025 roku?

ZUS przypomina, że przedsiębiorcy, którzy nie skorzystali jeszcze z ulgi w 2025 r., mogą złożyć wniosek RWS do końca października, by skorzystać ze zwolnienia za listopad. Analogicznie będzie z wnioskiem złożonym do końca listopada, który obejmie grudzień. Wnioski należy składać wyłącznie elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS.

Wnioski złożone w grudniu będą dotyczyć zwolnienia za styczeń 2026 r., czyli za kolejny rok.

Pod koniec września 2025 r. ZUS udostępnił zmieniony formularz wniosku RWS. Wprowadzana zmiana upraszcza zasady wykazywania otrzymanej pomocy de minims. Przedsiębiorcy podają teraz jedynie łączną kwotę otrzymanej pomocy i nie muszą szczegółowo wskazywać organów, które jej udzieliły.

Zasady nie uległy zmianie dla płatników, którzy do wykazania wysokości pomocy de minimis wybiorą zaświadczenie jako sposób jej udokumentowania.

Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Oprac. Katarzyna Bogucka