Profilaktyczna ochrona zdrowia w zakładzie pracy jako kluczowy obowiązek pracodawcy

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest objęcie pracowników profilaktyczną opieką lekarską. Na realizację tego obowiązku nie ma wpływu branża, w której działa pracodawca, ani rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do zatrudnienia na określonym stanowisku pracy w warunkach pracy określonych w skierowaniu na badania profilaktyczne. Należy jednak zaznaczyć, że profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami to nie tylko wykonywanie podstawowych badań lekarskich (wstępnych, okresowych, kontrolnych i końcowych przewidzianych w przepisach Kodeksu pracy), ale również m.in. prowadzenie działalności konsultacyjnej, diagnostycznej i orzeczniczej w zakresie patologii zawodowej, wykonywanie szczepień ochronnych czy też monitorowanie stanu zdrowia osób pracujących zaliczanych do grup szczególnego ryzyka, w tym pracowników młodocianych, niepełnosprawnych czy kobiet w wieku rozrodczym i ciężarnych.

Profilaktyczna ochrona zdrowia w zakładzie pracy

1. Rodzaje badań profilaktycznych

Stosownie do postanowień art. 229 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.; dalej: k.p.) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się następujące rodzaje badań:

I. Badania wstępne – wykonywane są przed rozpoczęciem pracy wobec:

a) osób przyjmowanych do pracy,

b)W szczególności wykonanie tego badania będzie konieczne w razie polecenia pracownikowi wykonywania innej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p., jeżeli będzie się ona wiązała z czynnikami szkodliwymi i warunkami uciążliwymi (innymi od dotychczasowych).