Interpretacja indywidualna z dnia 7 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.697.2025.3.DJ

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 sierpnia 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismami, które wpłynęły 25 września 2025 r. i 6 listopada 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

X;

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Y;

3)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B;

4)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

A.

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowana będąca stroną postępowania X wraz z Y, B i A zawarli z (…) Bankiem (…) w dniu (…) 2008 r. umowę nr (…) o kredyt refinansowany. Na warunkach określonych w umowie pozwany Bank zobowiązał się postawić do dyspozycji kredyt w wysokości (…) CHF.

Bank, z którym Zainteresowana będąca stroną postępowania zawarła umowę kredytu jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

W § 3 ust. 3 umowy Strony określiły, iż celem finansowania były opłaty okołotransakcyjne, kredyty mieszkaniowe podlegające spłacie oraz sfinansowanie opłat i prowizji Banku. Środki pochodzące z kredytu zostały przeznaczone jednorazowo na ww. cele.

Jak określono w § 3 ust. 5 Umowy prowizja za udzielenie kredytu wynosiła (…) CHF i płatna była z kwoty udzielonego kredytu. Opłata za wycenę wynosiła (…) zł, natomiast stała w całym okresie kredytowania marża Banku wynosiła (…) p.p. w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem § 3 ust. 9 oraz § 5 ust. 12-17 Umowy.

Stosownie do § 3 ust. 10 Umowy wysokość stawki referencyjnej (…) w dniu sporządzenia Umowy wynosiła (…)% w stosunku rocznym i miała ona podlegać zmianom zgodnie z Umową. Wysokość zmiennej stopy procentowej w dniu sporządzenia Umowy wynosiła (…)% w stosunku rocznym i także miała ona podlegać zmianom zgodnie z Umową. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła (…)% w stosunku rocznym, a całkowity koszt kredytu wyniósł (…) CHF. Zgodnie z definicją z § 2 Umowy stawka referencyjna w przypadku kredytu we frankach szwajcarskich jest to stawka (…) dla (…), stopa procentowa podawana przez (…), ustalana o godzinie (…) na podstawie średniej arytmetycznej kwotowań (…)-miesięcznych, po której banki gotowe są sprzedawać swoje nadwyżki finansowe na (…) rynku międzybankowym. Jak wynika z § 5 ust. 5 Umowy dla celów ustalenia stawki referencyjnej Bank posługiwał się stawkami publikowanymi na dwa dni robocze przed dniem rozpoczynającym pierwszy i kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania stawki referencyjnej, zaokrąglonymi według matematycznych zasad co do 4 miejsc po przecinku. Na podstawie § 5 ust. 9 Umowy kredytobiorcy zostali obciążeni ryzykiem zmiany stóp procentowych, co oznaczało, że w przypadku wzrostu poziomu stawki referencyjnej wyższe było oprocentowanie kredytu i wzrastała wysokość miesięcznej raty kapitałowo-odsetkowej.

Sposób spłaty kredytu określono w § 3 ust. 13-18 Umowy. Okres kredytowania został wyznaczony na (…) miesięcy. Comiesięczna spłata następowała w (…) dniu miesiąca w formie równych rat kapitałowo-odsetkowych poprzez bezpośrednie potrącanie przez Bank należnych mu kwot z rachunku Kredytobiorców o numerze wskazanym w § 3 ust. 18 Umowy.

Na podstawie § 3 ust. 19 Umowy Kredytobiorcy zobowiązani byli do ustanowienia prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci:

·hipoteki zwykłej w kwocie (…) CHF na zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu oraz hipoteki kaucyjnej do kwoty (…) CHF na zabezpieczenie odsetek i innych opłat związanych z obsługą kredytu, ustanowionych na lokalu mieszkalnym położonym w (…) przy (…), dla którego prowadzona jest KW (…);

·przelewu prawa z umowy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych na rzecz Banku.

Przejściowymi zabezpieczeniami spłaty były:

·ubezpieczenie w Towarzystwie Ubezpieczeń (…) kredytu do czasu przedłożenia odpisu KW z wpisem hipoteki na rzecz Banku;

·ubezpieczenie w Towarzystwie Ubezpieczeń (…) ponadstandardowego LTV stanowiącego różnicę pomiędzy kwotą udzielonego kredytu a iloczynem standardowego wskaźnika LTV i wartości nieruchomości, tj. kwoty (…) CHF do czasu spłaty kwoty, o której mowa powyżej;

·weksel własny in blanco Kredytobiorców wraz z deklarację wekslową.

Stosownie do § 3 ust. 21 i 26 Umowy wypłata kredytu następowała jednorazowo, natomiast całkowita wypłata kredytu miała nastąpić do dnia (…) r.

Jak wynika z § 4 Umowy Bank za czynności wykonywane w trakcie obowiązywania Umowy pobierał od Kredytobiorców z rachunku przeznaczonego do obsługi kredytu lub innego wskazanego przez bank rachunku opłaty i prowizje określone w Taryfie Opłat i Prowizji. Aktualna wysokość opłat i prowizji pobieranych przez Bank wymienionych w Taryfie Opłat i Prowizji była dostępna w każdej placówce banku oraz na stronie internetowej banku. Prowizje i opłaty naliczane były w sposób i w walucie zgodnie z Taryfą opłat i Prowizji. Zgodnie z § 4 ust. II Umowy w przypadku, gdy zapłata przez Kredytobiorców prowizji naliczonej w walucie obcej następowała w PLN, równowartość prowizji obliczana była po kursie sprzedaży dewiz zgodnie z aktualną Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu wpływu środków na wskazany przez Bank rachunek - w przypadku bezgotówkowej formy płatności, natomiast w przypadku gotówkowej formy płatności - po kursie sprzedaży pieniądza zgodnie z aktualną Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu dokonania wpłaty środków w placówce Banku na wskazany przez Bank rachunek. W przypadku, gdy zapłata przez Kredytobiorcę opłaty bankowej następowała w walucie obcej, równowartość opłaty w PLN obliczana była po kursie kupna dewiz/pieniądza zgodnie z aktualną Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu wpływu środków na wskazany przez Bank rachunek.

Jak wynika z § 2 Umowy Tabela kursów jest to zestawienie kursów kupna i sprzedaży walut dla dewiz i pieniądza stosowanych w Banku, Tabela kursów również zawiera kursy średnie.

Stosownie do § 6 ust. 4-5 umowy wypłata kredytu udzielonego w PLN następowała w PLN, natomiast wypłata kredytu udzielonego w walucie obcej następowała w PLN przy zastosowaniu kursu kupna dewiz obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kredytu lub poszczególnych jego transz.

W przypadku kredytu udzielonego w walucie obcej, jeżeli zapłata następowała w PLN - równowartość w PLN kwoty waluty do spłaty w walucie obcej przeliczana była według kursu sprzedaży dewiz/pieniądza zgodnie z aktualną Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu wpływu środków na rachunek przeznaczony do obsługi kredytu. Natomiast zgodnie z § 7 ust. 12 Umowy w przypadku kredytu udzielonego w PLN, jeżeli zapłata następowała w innej walucie obcej zaakceptowanej przez Bank - równowartość w walucie obcej kwoty do spłaty w PLN, przeliczana była według kursu kupna dewiz/pieniądza zgodnie z aktualną Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu wpływu środków na rachunek wskazany Kredytobiorcom do dokonywania spłat z tytułu kredytu. W przypadku kredytu udzielonego w walucie obcej, jeżeli zapłata następowała w innej walucie obcej zaakceptowanej przez Bank - równowartość kwoty w walucie kredytu obliczana była po kursie kupna dewiz/pieniądza dla waluty wpłacanej przez Kredytobiorców, a następnie po kursie sprzedaży dewiz dla waluty kredytu zgodnie z aktualną Tabelą kursów obowiązującą w Banku w dniu wpływu środków na wskazany przez Bank rachunek.

Dowód: umowa kredytu refinansowanego nr (…) z dnia (...) 2008 r.

Umowa kredytu refinansowanego nr (…) z dnia (…) 2008 r. została zawarta w celu spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania wraz z pozostałymi Zainteresowanymi niebędącymi stronami postępowania na podstawie umowy kredytu hipotecznego nr (...) zawartej w dniu (…) 2007 r. Kwota udzielonego kredytu na podstawie ww. umowy wynosiła (…) zł. Kredyt przeznaczony był na sfinansowanie kosztów zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym. Kredyt został uruchomiony jednorazowo w wysokości (…) zł określonej w akcie notarialnym ostatecznej umowy kupna-sprzedaży kredytowanej nieruchomości a wniesionym wkładem własnym na rachunek bankowy zbywcy wskazany w akcie notarialnym. Ewentualna pozostała kwota kredytu, nie więcej jednak niż (…) zł została uruchomiona z przeznaczeniem na refinansowanie wniesionego wkładu własnego, na rachunek bankowy kredytobiorcy wskazany w dyspozycji uruchomienia kredytu. Kredyt był zabezpieczony hipotecznie - ustanowiona została na kredytowanej nieruchomości hipoteka zwykła o najwyższym pierwszeństwie w kwocie (…) zł na zabezpieczenie wierzytelności banku z tytułu spłaty kwoty kredytu oraz hipoteka kaucyjna o najwyższym pierwszeństwie do kwoty (…) zł na zabezpieczenie wierzytelności banku z tytułu spłaty odsetek od kredytu i innych należności z tytułu kredytu. Ustanowiono także cesję na bank przysługującej kredytobiorcy wierzytelności z umowy ubezpieczenia kredytowanej nieruchomości od ognia i innych żywiołów (zdarzeń losowych).

Dowód: umowa kredytu hipotecznego nr (...) z dnia (…) 2007 r.

W trakcie toczącego się postępowania sądowego pod sygn. akt (…) pozwany Bank w dniu (…) 2025 r. zaproponował Zainteresowanej będącej stroną ugodę zmieniającą umowę nr (…). Jak wynika z postanowień proponowanej ugody strony wyrażają wolę utrzymania Umowy w mocy przez cały okres kredytowania, z uwzględnieniem zmian wynikających z ugody, w tym do jej całkowitego rozliczenia zgodnie z proponowaną ugodą.

Stosownie do pkt 2 proponowanej Ugody strony postanawiają, że kwota zadłużenia z tytułu Umowy, wynosząca (…) CHF będzie przeliczona na walutę polską (PLN) po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP ostatniego dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody. Po przewalutowaniu będzie dokonane umorzenie części zadłużenia z tytułu kredytu. Nazwa Umowy ma otrzymać brzmienie „Umowa nr (…) kredytu hipotecznego w złotych”.

Zgodnie z pkt 3 proponowanej Ugody Bank ma zwolnić kredytobiorców z długu (umorzyć zadłużenie kredytobiorców) w zakresie kwoty (…) zł - na kwotę tę ma się składać kwota (…) zł kapitału bieżącego (niewymagalnego), kwota 0,00 zł kapitału przeterminowanego (wymagalnego), kwota 0,00 zł odsetek zapadłych niespłaconych (wymagalnych), kwota 0,00 zł odsetek zapadłych podwyższonych (wymagalnych).

Kredytobiorcy mają oświadczyć, że zwolnienie z długu przyjmują. Ponadto zgodnie z pkt 3.2 proponowanej Ugody Bank ma dodatkowo wypłacić kredytobiorcom kwotę (…) zł, w związku z rozliczeniem umowy na rachunek bankowy wskazany w treści proponowanej ugody należący do X , w terminie miesiąca od zawarcia ugody.

Jak wynika z pkt 3.3 proponowanej Ugody Bank w związku z toczącym się procesem pod sygn. akt (…), oświadcza, że zwróci na rzecz kredytobiorców koszty zastępstwa procesowego w wysokości (…) zł na rachunek bankowy pełnomocnika kredytobiorców wskazany w treści proponowanej ugody.

Odpowiednio do pkt 4 proponowanej Ugody strony zgodnie oświadczą, że Ugoda będzie prowadzić do definitywnego uchylenia sporu dotyczącego ważności Umowy, jej bezskuteczności lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z treści postanowień Umowy lub z wykonania świadczeń z Umowy - w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą.

W związku z tym Strony nie będą występować względem siebie z takimi roszczeniami, a przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym w szczególności zwolnienie kredytobiorców z długu, o którym mowa w pkt 3 proponowanej Ugody, w pełni wyczerpią wzajemne roszczenia stron w tym zakresie.

Stosownie do pkt 6 proponowanej Ugody kredytobiorcy mają przyjąć do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) z tytułu zadłużenia Kredytobiorców wobec Banku i otrzymania kwoty, o której mowa w pkt 3.2 proponowanej Ugody, u kredytobiorców powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a Bank będzie zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

Od kwoty zwolnienia z części długu (umorzenia wierzytelności) z tytułu zadłużenia Kredytobiorców wobec Banku może zostać zaniechany pobór podatku jeśli: (i) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, (ii) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz (iii) Kredytobiorca nie skorzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

W przypadku gdy umowa kredytowa przewidywała, iż kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub kredyt został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie poboru podatku obejmuje kwotę wierzytelności: (i) z tytułu kredytu w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego (ii) z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Bank będzie zobowiązany do wystawienia PIT-11 na część umorzonej wierzytelności nie objętą zaniechaniem poboru podatku.

Jednocześnie Kredytobiorcy przyjęli do wiadomości, że w celu skorzystania z zaniechania poboru podatku powinni złożyć oświadczenie potwierdzające, iż spełniają warunki wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie (Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.) w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 1912). Ponadto Kredytobiorcy mają oświadczyć, iż są świadomi, że zaniechanie poboru podatku może obejmować jedynie dochód (przychód) uzyskany z tytułu zwolnienia z części długu (umorzenia wierzytelności) wynikającego z umowy kredytu mieszkaniowego/kredytów mieszkaniowych, zaciągniętego/zaciągniętych na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.

Dowód: propozycja ugody zmieniającej umowę nr (…) z dnia (…) 2025 r.

Kredytobiorcy nie korzystali w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innej umowy kredytu zabezpieczonej hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ponadto w uzupełnieniach wniosku doprecyzowali Państwo opis sprawy o następujące informacje:

Zgodnie z pkt 3 i 4 umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia (…) 2007 r. zawartej przez X , Y oraz C z (…) Bank (…) przeznaczeniem kredytu było sfinansowanie kosztów zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórym tj. lokalu mieszkalnego nr (…) położonego w (…) przy ul. (…).

(…) Bank (…), obecnie (…) Bank (…) z siedzibą (…), z którym Państwo X , Y oraz C zawarli w dniu (…) 2007 r. umowę kredytu hipotecznego nr (...) jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Lokal mieszkalny, na którego nabycie został zaciągnięty kredyt hipoteczny na podstawie umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia (…) 2007 r. jest położony w Polsce w (…), przy (…).

Środki pieniężne uzyskane w ramach umowy kredytu refinansowego z dnia (…) 2008 r. o numerze (…) zawartej z (…) Bankiem (…), obecnie (…) Bank (…), zostały przeznaczone na pokrycie następujących opłat okołotransakcyjnych oraz opłat i prowizji banku:

1)tytułem opłat okołotransakcyjnych - kredytobiorcy mieli obowiązek dokonać opłaty za wycenę w wysokości (…) zł, stanowiącej opłatę z tytułu oszacowania wartości nieruchomości będącej przedmiotem zabezpieczenia, sporządzenia operatu szacunkowego i/lub dokonania inspekcji nieruchomości w kwocie określonej w Taryfie Opłat i Prowizji Banku,

2)tytułem opłat i prowizji - kredytobiorcy dokonali opłaty prowizji za udzielenie kredytu w wysokości (…) CHF,

3)tytułem opłat usług dodatkowych - kredytobiorcy mieli obowiązek dokonać ubezpieczenia kredytu w Towarzystwie Ubezpieczeń (…) do czasu uprawomocnienia się wpisu hipotek do ksiąg wieczystych poprzez dokonanie pierwszej miesięcznej wpłaty z tytułu kosztów ubezpieczenia w wysokości (…) CHF, złożyć deklarację zgody na przystąpienie do ubezpieczenia na wypadek utraty pracy, hospitalizacji i życia w Towarzystwie Ubezpieczeń (…) na okres (…) lat oraz dokonać ubezpieczenia kwoty kredytu wynikającej z ponadstandardowego (…) w Towarzystwie Ubezpieczeń (…) w wysokości (…) CHF na pierwszy okres ubezpieczenia poprzez dokonanie wpłaty z tytułu kosztów ubezpieczenia w wysokości (…) CHF,

- dokonanie wszystkich powyższych opłat przez Wnioskodawców stanowiło warunek uruchomienia kredytu przez (…) Bank (…).

Celem kredytu refinansowego zaciągniętego przez Wnioskodawców na podstawie umowy kredytu refinansowego nr (…) z dnia (…) 2008 r. była spłata kredytu hipotecznego udzielonego na podstawie umowy kredytu hipotecznego nr (...) przeznaczonego na zakup lokalu mieszkalnego położonego w (…) przy ul. (…).

Zgodnie z umową kredytu refinansowego nr (…) z dnia (…) 2008 r. Wnioskodawcy jako kredytobiorcy byli zobowiązani solidarnie do spłaty kredytu.

Jak wynika z pkt 3.1 warunków proponowanej ugody, bank umorzy zadłużenie wszystkich kredytobiorców.

Stosownie do punktu 3.2 warunków proponowanej ugody, bank ma wypłacić na rzecz wszystkich kredytobiorców kwotę (…) zł w związku z rozliczeniem umowy. Zwrot ma nastąpić na rachunek bankowy Wnioskodawczyni X . Będzie to zwrot środków, które zostały wpłacone przez kredytobiorców do banku tytułem spłaty kapitału, odsetek i innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w ugodzie stały się nienależne bankowi, a to z uwagi na fakt, iż w wyniku rozliczenia umowy na warunkach opisanych w proponowanej ugodzie bank ma obowiązek zwrotu kwoty (…) zł na rzecz Wnioskodawców, której nie zwróciłby, gdyby nie miało dojść do zawarcia ugody.

Stronami umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia (…) 2007 r. zawartej z (…) Bank (…) byli X , Y oraz C , będąca (…) Y, ponieważ X oraz Y nie posiadali samodzielnie wystarczającej zdolności kredytowej.

Pytanie

Czy kwota umorzenia zadłużenia w wysokości (…) zł oraz kwota (…) zł w związku rozliczeniem umowy, tj. łącznie kwota (…) zł, która powstanie w wyniku zawarcia ugody objęta będzie zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, w związku z umorzeniem przez Bank zadłużenia w kwocie (…) zł z tytułu kredytu refinansowego oraz przekazania Zainteresowanej będącej stroną postępowania kwoty (…) zł w związku z rozliczeniem umowy, do przychodu uzyskanego przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania w związku ze zwolnieniem z długu zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U.2024.102 tj. z dnia 2024.01.26), dalej jako: rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.

Jak wynika z treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „u.p.d.o.f.") opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a u.p.d.o.f, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f., dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi natomiast art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodami, z zastrzeżeniem art 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Mając na uwadze natomiast definicję dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z powyższej definicji wynika również, że przychodem podatkowym mogą być jedynie takie świadczenia, które stanowią rzeczywisty i trwały przyrost majątku podatnika - zarówno poprzez zwiększenie aktywów, jak i redukcję zobowiązań - pod warunkiem, że mają one charakter definitywny i nie podlegają zwrotowi.

W celach podatkowych za nieodpłatne świadczenia uważa się każde działanie lub zaniechanie na rzecz podatnika, a także wszelkie zdarzenia prawne i gospodarcze, które prowadzą do wzrostu majątku innej osoby i mają wymierną wartość finansową. Taki sposób rozumienia przychodu został potwierdzony w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 października 2023 r. (znak: 0113-KDIPT2-2.4011.587.2023.3.DA).

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 up.d.o.f. źródłem przychodów są inne źródła. Przepis art. 20 ust. 1 wskazuje na otwarty katalog przychodów kwalifikowanych do "innego źródła". Przychód podatkowy z innych źródeł będzie miał miejsce w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, a świadczenie nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b u.p.d.o.f.

W dniu (…) 2007 r. Zainteresowana będąca stroną postępowania zawarła razem z Zainteresowanymi niebędącymi stronami postępowania umowę kredytu hipotecznego nr (...) . Kwota udzielonego kredytu wynosiła (…) zł. Celem zaciągnięcia kredytu było sfinansowanie kosztów zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórym. Kredyt został zabezpieczony hipotecznie.

Następnie w dniu (…) 2008 r. Zainteresowana będąca stroną postępowania zawarła z pozwanym bankiem umowę nr (…) o kredyt refinansowany. Kredyt ten został zabezpieczony hipoteką na nieruchomości. Kwota udzielonego kredytu wynosiła (…) CHF. Celem zaciągnięcia kredytu było sfinansowanie opłat okołotransakcyjnych, kredytów mieszkaniowych podlegających spłacie oraz sfinansowanie opłat i prowizji Banku.

Instytucja kredytu została uregulowana przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Stosownie natomiast do art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Podkreślenia wymaga fakt, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się dopiero, gdy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy właśnie kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe.

W orzecznictwie podatkowym przyjmuje się, że kwotę umorzonej wierzytelności wynikającej z kredytu hipotecznego należy traktować jako przychód z kategorii „inne źródła”, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Potwierdzeniem tego stanowiska jest Wyrok WSA w Gdańsku z 6.07.2010 r. I SA/Gd 458/10, zgodnie z którym „w następstwie umorzenia długu stanowiącego zobowiązanie kredytowe zaciągnięte przez spadkodawcę, spadkobierca uzyskuje inne nieodpłatne świadczenie, o jakim mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f, będące źródłem przychodu niezależnie od tego, czy umorzenie następuje w drodze umowy czy też jednostronnego oświadczenia woli wierzyciela. W konsekwencji po stronie podmiotów wymienionych w art. 42a u.p.d.o.f. skutkuje to powstaniem obowiązku wystawienia informacji PIT-8C."

Jak wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa wart. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Mając natomiast na uwadze treść art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f., za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki. Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame. Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Zatem czynność refinansowania poniesionych kosztów kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego. Natomiast zwrot „refinansowanie" oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako ponownie wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów. Refinansowanie poniesionych kosztów nie jest wydatkiem wymienionym we wskazanym wcześniej przepisie art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskanie kredytu przeznaczonego w części na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe pozwoliło na to, by pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogły być odzyskane. Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego." (Pismo z dnia 9.04.2025 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej informacji Skarbowej, 0112-KDIL2-1.4011.17.2025.3.AK, Skutki podatkowe umorzenia kredytu frankowego, http://sip.mf.gov.pl.).

Zdaniem Zainteresowanej będącej stroną postępowania umorzenie przez bank kwoty (…) zł z tytułu kredytu refinansowego zaciągniętego w 2008 r. stanowić będzie dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f., podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. będą miały zastosowanie do umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności z tytułu kredytu, zaciągniętego przez Państwa w 2008 r., wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:

-do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,

-do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,

-do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej,

-a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

-w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu sprawy wynika, że w 2008 r. zawarli Państwo umowę o kredyt refinansowany z bankiem. Celem kredytu refinansowego była spłata kredytu hipotecznego udzielonego na podstawie umowy kredytu hipotecznego z 2007 r. nr (...) przeznaczonego na zakup lokalu mieszkalnego położonego w (…). Środki pieniężne uzyskane w ramach umowy kredytu refinansowego zostały przeznaczone na ww. cel oraz na pokrycie następujących opłat okołotransakcyjnych (tj. opłaty za wycenę, stanowiącą opłatę z tytułu oszacowania wartości nieruchomości będącej przedmiotem zabezpieczenia) oraz opłat i prowizji banku (tj. opłaty prowizji za udzielenie kredytu) a także tytułem opłat usług dodatkowych (tj. kosztów związanych z ubezpieczeniem kredytu).

W 2025 roku bank zaproponował Państwu zawarcie ugody, w ramach której bank ma zwolnić kredytobiorców z długu (umorzyć zadłużenie kredytobiorców w odniesieniu do kapitału bieżącego). Ponadto bank ma dodatkowo wypłacić kredytobiorcom kwotę (…) zł oraz zwrócić na rzecz kredytobiorców koszty zastępstwa procesowego w wysokości (…) zł.

Wątpliwość Państwa budzą kwestie, czy ww. kwota umorzenia zadłużenia oraz kwota (…) zł objęte będą zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Odnosząc się do kwestii zaniechania poboru podatku w odniesieniu do kwoty umorzenia zadłużenia należy wskazać do następuje.

Z powołanych wcześniej przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.

Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel.

Zatem czynność refinansowania poniesionych kosztów kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Refinansowanie poniesionych kosztów nie jest wydatkiem wymienionym we wskazanym wcześniej przepisie art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskanie kredytu przeznaczonego w części na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe pozwoliło na to, by pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogły być odzyskane.

Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego. Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na cele mieszkaniowe. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto należy wskazać, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia wynika, że kwotami umorzonych wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Doprecyzowując opis sprawy wskazali Państwo w uzupełnieniu wniosku, że: „Stronami umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia (…) 2007 r. zawartej z (…) Bank (…) byli X , Y oraz C będąca (…) Y , ponieważ X oraz Y nie posiadali samodzielnie wystarczającej zdolności kredytowej.”

W konsekwencji powyższego stwierdzam, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego w 2008 roku przez Państwa: X , Y , B i A, stanowić będzie dla ww. osób przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, do uzyskanego przez Państwa: X i Y , przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego zaciągniętego w 2008 roku do kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na spłatę kredytu hipotecznego z 2007 roku przeznaczonego na zakup lokalu mieszkalnego oraz opłat okołotransakcyjnych i opłaty prowizji za udzielenie kredytu pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu z 2008 roku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Ww. osoby będą bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu. Zaniechanie to nie będzie dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu, w jakiej został on przeznaczony tytułem opłat usług dodatkowych (tj. kosztów z tytułu ubezpieczeń), które to opłaty zostały wyłączone z zaniechania na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia. Zatem od tej części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Państwa X i Y przychód, ww. osoby winny zapłacić podatek dochodowy.

Podkreślam ponadto, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ma zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z bankiem, na mocy której dojdzie do umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2026 r.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do kwoty umorzenia zadłużenia w odniesieniu do Państwa: A i B należy wyjaśnić co następuje.

Wskazali Państwo w sprawie, że stronami umowy kredytowej z 2007 roku oprócz banku byli: X , Y oraz C .

Z kolei z zacytowanego wyżej § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b wynika, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Z kolei zgodnie z§ 1 ust. 7 w przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

W myśl natomiast § 3 ust. 1 pkt 3 ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został: zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W analizowanym przypadku Państwo: A i B nie byli stroną umowy kredytu mieszkaniowego (nie zaciągnęli kredytu hipotecznego nr (...) z 2007 r.). Ww. kredyt mieszkaniowy zaciągnięty został wyłącznie przez Państwa: X , Y oraz C .

Natomiast aby można było skorzystać z zaniechania poboru podatku w stosunku do wierzytelności dotyczącej kredytu refinansowego (konsolidacyjnego) to podatnik musi być stroną zarówno kredytu refinansowego (konsolidacyjnego) jak i kredytu mieszkaniowego, z czym nie mamy do czynienia w przypadku Państwa: A i B .

Zatem, skoro Państwo: A i B nie byli stronami umowy dotyczącej kredytu mieszkaniowego, to w związku z uzyskaniem przychodu wynikającego z umorzenia przez bank wierzytelności nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w stosunku do tychże osób. Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez bank wierzytelność z tytułu kredytu zaciągniętego w 2008 r. będzie stanowić dla Państwa: A i B przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy podlegający opodatkowaniu.

Ponadto, nawiązując do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.), na które się Państwo powołują przedstawiając własne stanowisko w sprawie w odniesieniu do wypłaconej przez bank kwoty (…) zł, wyjaśniam, że ustawodawca w ww. rozporządzeniu przewidział możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do dochodów (przychodów) związanych m.in. z umorzeniem kredytu hipotecznego udzielonego na cele mieszkaniowe. Państwa wniosek w zakresie wypłaty przez bank ww. kwoty nie dotyczy jednak skutków podatkowych wynikających z umorzenia Państwu wierzytelności. Wniosek w tym zakresie dotyczy skutków podatkowych otrzymania przez Państwa od banku kwoty zwrotu środków, które zostały wpłacone przez kredytobiorców do banku tytułem spłaty kapitału, odsetek i innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w ugodzie stały się nienależne bankowi - do której to sytuacji nie ma zastosowania wskazane przez Państwa rozporządzenie Ministra Finansów.

Jednakże, w zakresie skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty (…) zł wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniono definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W opisie niniejszej sprawy wskazali Państwo, m.in. że: „Stosownie do punktu 3.2 warunków proponowanej ugody, bank ma wypłacić na rzecz wszystkich kredytobiorców kwotę (…) zł w związku z rozliczeniem umowy. (…) Będzie to zwrot środków, które zostały wpłacone przez kredytobiorców do banku tytułem spłaty kapitału, odsetek i innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w ugodzie stały się nienależne bankowi (…).”

Dlatego stwierdzam, że wypłacone przez bank w ramach ugody ww. środki, będące przedmiotem Państwa zapytania nie będą stanowiły dla Państwa: X, Y, A i B przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będą mieli Państwo obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez bank ww. kwoty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do przedstawionych kwot we wniosku wskazuję, że kwestie te nie należą do kompetencji organu interpretacyjnego. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującego w polskim systemie podatkowym na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym, nie mogę i nie odnosiłem się do poprawności wyliczeń kwot wskazanych przez Państwa.

W nawiązaniu do powołanych przez Państwa we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzam, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani X (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.