ZUS nie zawsze będzie mógł poświadczyć wykonywanie zlecenia

Nowe przepisy pozwolą zaliczyć do stażu pracy także okresy świadczenia jej na podstawie umów cywilnoprawnych. Jednak ZUS wystawi zaświadczenie tylko wtedy, gdy ma dane o ubezpieczeniach i odprowadzonych składkach. W praktyce oznacza to, że część zleceniobiorców – zwłaszcza studenci do 26. roku życia, osoby pracujące przed 1999 r. – nie otrzyma od zakładu żadnego poświadczenia. Wtedy konieczne będzie udowodnienie tego okresu za pomocą innych dokumentów, co nie zawsze okaże się łatwe.

Od 1 stycznia 2026 r. w sektorze publicznym, a sześć miesięcy później – w prywatnym, zacznie obowiązywać nowelizacja kodeksu pracy, która wprowadza nowy sposób ustalania stażu pracy. Obejmie on m.in. okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz wykonywania usług na podstawie umowy cywilnoprawnej. To rozwiązanie korzystne dla pracowników. A co oznacza dla pracodawców – płatników składek?

Włączenie do stażu pracy okresów prowadzenia działalności gospodarczej i umów cywilnoprawnych to rewolucja, która wymaga od firm większej czujności i dodatkowych działań weryfikacyjnych. Konieczne będzie analizowanie dokumentów dostarczanych przez pracowników, w tym danych z ZUS oraz zaświadczeń od zleceniodawców. Brak jasnych standardów potwierdzania takich okresów może prowadzić do sporów o uprawnienia wynikajce ze stażu i świadczenia jubileuszowe.

Zrównanie okresów pracy

Sytuacja, gdy do okresu uprawniającego do dodatku stażowego czy też długości urlopu wypoczynkowego był wliczany tylko staż pracowniczy, powodowała, że osoby, które po wielu latach prowadzenia działalności zmieniały swoje plany zawodowe – np. kończyły działalność i rozpoczynały pracę na etacie, były traktowane tak jak osoby rozpoczynające dopiero karierę zawodową. Te osoby miały także trudności ze spełnieniem warunków formalnych przy ubieganiu się o zatrudnienie w jednostkach budżetowych lub samorządowych. Gdy był bowiem wymagany staż w określonej dziedzinie, to uwzględniano tylko zatrudnienie pracownicze, a okres prowadzenia działalności gospodarczej pomijano. Dotyczyło to również umów zlecenia. Było tak pomimo tego, że te osoby miały doświadczenie zawodowe i przez wiele lat podlegały ubezpieczeniom społecznym i płaciły składki oraz podatki. Nowelizacja powoduje, że przejście z działalności czy wykonywania umowy cywilnoprawnej na etat będzie łatwiejsze.