Artykuł
Lista płac - sporządzanie i korekta w praktycznych rozliczeniach
Żadne przepisy prawa nie nakazują wprost sporządzania listy płac w rozliczeniach między pracodawcą, pracownikiem a organami publicznymi (urząd skarbowy, ZUS). Jednak ze względu na konieczność prawidłowego ustalenia m.in. zobowiązań składkowo-podatkowych i kwoty do wypłaty, jak również ich weryfikacji przez upoważnione podmioty, tworzenie listy płac jest niezbędne.
Lista płac może być dowodem, na podstawie którego dokonuje się ewidencji wynagrodzeń brutto w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Jeśli wynagrodzenia są wypłacane w kasie firmy (w gotówce), lista płac jest dokumentem, na którym pracownik potwierdza odebranie wynagrodzenia zarówno w gotówce, jak i w naturze (gdy wypłata w tej formie jest w danym przypadku możliwa i zgodna z przepisami). Taka lista stanowi dowód księgowy, choć ustawodawca dopuszcza zaliczanie wynagrodzeń w koszty podatkowe również na podstawie innych dokumentów, np. indywidualnej (imiennej) karty przychodów pracownika (pkt 12 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów). Lista płac stanowi również dowód służący do ewidencjonowania wynagrodzeń w podmiotach prowadzących tzw. pełną księgowość.
Nie ma jednego wzoru listy płac. Jednak ze względu na rolę płatnika, jaką pracodawca pełni wobec urzędu skarbowego i ZUS, lista płac powinna zawierać wszystkie niezbędne pozycje, które pozwolą w prawidłowy sposób ustalić wysokość:
● składek na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę,
● składek na ubezpieczenie zdrowotne,
● zaliczki na podatek dochodowy,
● ewentualnych potrąceń przymusowych lub dobrowolnych dokonywanych na podstawie art. 87 i 91 Kodeksu pracy,
● dochodu pracownika należnego do wypłaty, po dokonaniu powyższych potrąceń.
Lista płac służy nie tylko bieżącym rozliczeniom z tytułu wynagrodzeń, ale również na jej podstawie sporządza się inne obowiązkowe dokumenty, takie jak: deklaracje, informacje podatkowe (PIT-11, PIT-4R), deklaracje i raporty miesięczne do ZUS. Ponadto lista płac jest częścią dokumentacji emerytalno-rentowej, a więc na jej podstawie następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty. Pracodawca jest bowiem zobowiązany do współdziałania z pracownikiem w zakresie:
● gromadzenia dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,
● wydawania pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości, m.in. zaświadczeń o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, o wypłaconych świadczeniach za okresy choroby, w tym zasiłkach (jeżeli jest ich płatnikiem).
Pozycje, jakie powinna zawierać standardowa lista płac, i ich omówienie
Lp. |
Pozycja |
Komentarz |
1 |
2 |
3 |
1. |
Przychód |
Należy wykazać wszystkie podlegające opodatkowaniu przychody brutto w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o pdof, tj. wypłaty pieniężne, wartość pieniężną świadczeń w naturze, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, a także świadczeń ponoszonych za pracownika. W zależności od systemu wynagradzania kolumna z przychodami powinna być odpowiednio rozbudowana, z wyodrębnionymi składnikami przychodu (wynagrodzenie zasadnicze, premie, dodatki, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe itd.) oraz wykazanym ewentualnym wynagrodzeniem chorobowym (zasiłkiem - jeżeli pracodawca jest jego płatnikiem) |
2. |
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika |
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód ustalony do celów podatkowych, z wyjątkiem: ● wynagrodzenia chorobowego, ● zasiłków, ● przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru tych składek, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe |
3. |
Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%) Składki razem (13,71%) |
Należy wykazać kwoty naliczonych składek: emerytalnej (9,76%), rentowych (1,5%), chorobowej (2,45%), łącznie 13,71% podstawy wymiaru, w części obciążającej dochód pracownika |
4. |
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
Należy wykazać podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, którą stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne po odliczeniu części tych składek finansowanych przez ubezpieczonego; w podstawie wymiaru składki zdrowotnej należy uwzględnić wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę |
5. |
Składka zdrowotna: ● należna do ZUS (9%) ● do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%) |
Należy wykazać kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne - należną do ZUS (9%) Należy wykazać kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegającą odliczeniu od zaliczki na podatek (7,75%); jeżeli naliczona składka do ZUS (9%) jest wyższa od zaliczki na podatek - przed odliczeniem składki zdrowotnej - to składkę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki |
6. |
Koszty uzyskania przychodów |
Należy wykazać zastosowane koszty uzyskania przychodów - zwykłe 111,25 zł lub podwyższone 139,06 zł - dla pracowników nieotrzymujących dodatku za rozłąkę, których czasowe lub stałe miejsce zamieszkania jest położone w innej miejscowości niż zakład pracy |
7. |
Podstawa opodatkowania |
Podstawę opodatkowania stanowi przychód pomniejszony o składki na ubezpieczenia społeczne (13,71%) oraz o koszty jego uzyskania (111,25 zł lub 139,06 zł) Podstawę opodatkowania narastająco od początku roku należy ewidencjonować w celu prawidłowego ustalenia momentu pobrania wyższej zaliczki na podatek w razie przekroczenia pierwszego przedziału skali podatkowej; na liście płac ta kolumna może, ale nie musi być, jest jedynie obowiązkowa w imiennej karcie przychodów danego pracownika |
8. |
Zaliczka na podatek dochodowy: ● wyliczona [(poz. 7 x 18%) - - 46,33 zł] ● do zapłaty do urzędu skarbowego |
Należy wykazać zaliczkę na podatek dochodowy - naliczoną od dochodu miesięcznego według stawki 18% lub 32% Należy wykazać zaliczkę na podatek należną do urzędu skarbowego (po odliczeniu składki zdrowotnej w wymiarze 7,75% i po zaokrągleniu do pełnych złotych) |
9. |
Dochód netto |
Należy wykazać kwotę netto - przychód pieniężny po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek |
10. |
Potrącenia z tytułu: ● np. niespłaconej pożyczki (zajęcie komornicze) |
Należy wykazać wysokość potrąceń np. na podstawie tytułów egzekucyjnych |
11. |
Doliczenia z tytułu: ● np. ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej |
Należy wykazać doliczenia - należności/świadczenia zwolnione zarówno ze składek ZUS, jak i z podatku dochodowego (doliczenia mogą znajdować się alternatywnie w pozycji przychodów) |
12. |
Do wypłaty |
Należy wykazać kwotę do wypłaty po potrąceniach i doliczeniach |
Data i podpis |
Należy podać datę sporządzenia listy, podpis osoby sporządzającej i zatwierdzającej listę do wypłaty |
Koszty pracodawcy i ich wysokość: |
Lista powinna zawierać również część kosztową pracodawcy, tzn. składki, które finansuje z własnych środków za pracownika na ubezpieczenia: emerytalne (9,76%), rentowe (6,5%), wypadkowe - według stopy, jaka obowiązuje pracodawcę zgodnie z profilem jego działalności, na Fundusz Pracy (2,45%), na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%) |
Dokumenty towarzyszące liście płac
Lista płac jest dokumentem finalnym. Aby jednak ją sporządzić, pracodawca powinien dysponować danymi, na podstawie których prawidłowo ustali wysokość składników wynagrodzenia, innych świadczeń, obciążeń publicznoprawnych i kwoty do wypłaty. Do tego potrzebne są różnego rodzaju dokumenty pomocnicze, takie jak zaświadczenia, oświadczenia, ewidencje, wnioski itp.
Dokumenty niezbędne do prawidłowego sporządzenia listy płac
Dokumenty do celów podatkowych/ubezpieczeniowych |
Dokumenty do celów rozliczeniowych |
● PIT-2 - oświadczenie o możliwości stosowania kwoty zmniejszającej podatek przy obliczaniu zaliczki na podatek; powinno być złożone przed pierwszą w danym roku podatkowym wypłatą i raz złożone zachowuje ważność do ewentualnej zmiany stanu faktycznego wynikającego z tego oświadczenia (art. 32 ust. 3 ustawy o pdof), ● oświadczenie o spełnieniu przez pracownika warunków do stosowania przez pracodawcę podwyższonych kosztów uzyskania przychodów; oświadczenie obowiązuje do ewentualnego odwołania go przez pracownika, np. gdy zmieni on miejsce zamieszkania (art. 32 ust. 5 ustawy o pdof), ● oświadczenie ... |
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right