Prawo konsumenckie: dyrektywy towarowa i cyfrowa

Ostatnie dni starego roku upłyną wielu przedsiębiorcom na intensywnej pracy. Jednak nie w związku z okresem świątecznym, ale ze sporymi zmianami prawa konsumenckiego, jakie zaserwował nam ustawodawca. 1 stycznia 2023 r. wchodzi bowiem w życie ustawa z 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo prywatne miedzynarodowe (Dz.U. poz. 2337). Wspomniana zmiana przepisów obejmuje spóźnioną implementację:

• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych (Dz.Urz. UE z 2019 r. L 136, s. 1; dalej: dyrektywa cyfrowa) oraz
• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE i uchylającej dyrektywę 1999/44/WE (Dz.Urz. UE z 2019 r. L 136, s. 28; dalej: dyrektywa towarowa).

Oba te wspólnotowe akty prawne są odpowiedzią Unii Europejskiej na zmiany technologiczne i rosnące problemy rynków cyfrowych. Zostały uchwalone w związku z bezprecedensowym rozwojem technologii cyfrowych. W ostatniej dekadzie gwałtownie wzrosła popularność towarów i usług zawierających m.in. elementy cyfrowe, w tym oferowanych w nowych modelach biznesowych. W efekcie niezbędne stało się uaktualnienie zasad ochrony praw konsumenckich w taki sposób, by oferowany przez nie standard ochrony był adekwatny do nowych realiów obrotu rynkowego. Z jednej strony uzasadnione były oczekiwania konsumentów, co do zakresu należnych im uprawnień, z drugiej zaś możliwość efektywnego konkurowania na rynku przez przedsiębiorców.

Powszechnie wiadomo, że e-commerce jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów gospodarki. W przestrzeni internetowej pojawiają się nowe obszary nierównowagi pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą. Ten pierwszy jest narażony na brak odpowiednich informacji, manipulowanie opisami cech towarów bądź nawet nierzetelne komunikaty cenowe. Kupując treści cyfrowe lub korzystając z usług cyfrowych, narażony jest też na ryzyko braku możliwości efektywnego dochodzenia swoich praw. Nic więc dziwnego, że prawodawca unijny postanowił odpowiedzieć na te problemy, wprowadzając pakiet zmian zawartych m.in. w dyrektywach Omnibus, [ramka s. C2]