Likwidacja szkoły przez gminę – obowiązki, procedury i wyzwania

Choć prowadzenie szkół to jedno z podstawowych zadań jednostek samorządu terytorialnego, coraz więcej gmin decyduje się na ich zamykanie. Robią to m.in. z powodu rosnących wydatków, zmniejszającej się liczby uczniów oraz niewystarczającego wsparcia finansowego z budżetu państwa. Proces likwidacji placówki oświatowej jest złożony i musi zostać przeprowadzony zgodnie z przepisami, wymaga opinii kuratora oświaty i zapewnienia dzieciom kontynuacji nauki. Nawet drobne uchybienie formalne może unieważnić całą procedurę.

Do podstawowych obowiązków samorządów terytorialnych należy prowadzenie szkół. Jednak w obliczu narastających trudności finansowych, zmian demograficznych oraz konieczności dostosowywania infrastruktury do nowych realiów, gminy coraz częściej muszą podejmować decyzje o zakończeniu działalności placówek oświatowych.

Głównym czynnikiem skłaniającym do takich działań są ograniczone zasoby budżetowe. Subwencja oświatowa, którą otrzymują samorządy, w wielu przypadkach nie pokrywa rzeczywistych kosztów funkcjonowania szkół. W sytuacji spadku liczby uczniów utrzymanie placówki staje się nieopłacalne – wydatki przekraczają otrzymywane środki, co zmusza gminy do poszukiwania rozwiązań prowadzących do racjonalizacji wydatków, w tym także do zamykania niektórych jednostek edukacyjnych.

Dodatkowym wyzwaniem są szkoły mieszczące się w budynkach objętych ochroną konserwatorską – niejednokrotnie wymagają one kosztownych remontów, co dodatkowo obciąża budżety lokalnych władz i może wpływać na decyzje o wycofaniu danej placówki z sieci.

Warto jednak podkreślić, że decyzje w tym zakresie nie mogą być podejmowane wyłącznie na podstawie przesłanek ekonomicznych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego zamknięcie szkoły to proces wymagający starannej analizy, który musi uwzględniać m.in. zapewnienie uczniom możliwości dalszego kształcenia w innych jednostkach, organizację transportu oraz odpowiednie informowanie rodziców i kuratora oświaty z odpowiednim wyprzedzeniem. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować unieważnieniem całej procedury.