Zasiłek chorobowy

Aldona Ignatowska

l Podstawa wymiaru zasiłku

l Utrata prawa do zasiłku

l Co jest „pracą zarobkową” w okresie pobierania zasiłku?

Zasiłek chorobowy jest świadczeniem, które ma zrekompensować ubezpieczonym niemożność zarobkowania w związku z chorobą i zapewnić w czasie jej trwania środki utrzymania.

Zasady nabywania prawa do zasiłku chorobowego regulują przepisy ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm. - zwanej dalej ustawą zasiłkową), zasady zaś podlegania ubezpieczeniu chorobowemu regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm. - zwanej dalej ustawą systemową). Opracowanie przedstawia niektóre zagadnienia związane z nabywaniem prawa do tego świadczenia oraz ustaleniem jego wysokości omówione na gruncie zapadłych w ostatnim czasie orzeczeń Sądu Najwyższego.

Zasiłek chorobowy a zgoda na opłacenie składki po terminie

Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych przewidują, że niektóre kategorie ubezpieczonych objęte są ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo (pracownicy), inne zaś dobrowolnie (np. osoby prowadzące działalność gospodarczą, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług). Charakter ubezpieczenia znajduje odzwierciedlenie w długości okresu wyczekiwania (180 dni w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia, 30 dni obowiązkowego) w celu nabycia prawa do zasiłku chorobowego oraz w konsekwencjach nieopłacenia składki na ubezpieczenie społeczne w terminie. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje z mocy prawa od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. W uzasadnionych przypadkach ZUS, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej).

Sąd Najwyższy w uchwale z 8 stycznia 2007 r. (I UZP 6/06 OSNP 2007/13-14/197) uznał, że sąd rozpoznający odwołanie od decyzji organu rentowego odmawiającej wypłaty zasiłku chorobowego bada zachowanie terminu do opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz zasadność odmowy wyrażenia przez ZUS zgody na opłacenie składki po terminie (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej.)