Wynagrodzenia 2025: Jak obliczyć wynagrodzenie za czas zwolnienia z powodu siły wyższej
Zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej przysługuje w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w ciągu całego roku Korzystając z tego uprawnienia pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia. Jak wyliczyć wynagrodzenie pracownika i czy pracodawca powinien je uzupełnić do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę?
Niezbędnik kadrowego na 2025 r. >>>
Przewodnik po zmianach w prawie pracy i ZUS 2025 >>>
W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy od 26 kwietnia 2023 r. wprowadzono zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika (art. 1481 Kodeksu pracy).
Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W okresie tego zwolnienia od pracy, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia.
Jak obliczyć wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
W okresie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas tego zwolnienia od pracy stosuje się – tak jak np. za czas urlopu okolicznościowego – zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Aby ustalić to wynagrodzenie, należy:
Krok 1. składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w miesiącu ze zwolnieniem od pracy z powodu siły wyższej (tzw. nominał). Otrzymaną stawkę godzinową pomnożyć przez liczbę godzin zwolnienia i końcowo wynik podzielić przez 2;
Krok 2. zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc za miesiąc ze zwolnieniem z powodu siły wyższej podzielić przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w tym miesiącu (z odliczeniem godzin tego zwolnienia), uzyskaną stawkę godzinową pomnożyć przez liczbę godzin zwolnienia. Końcowy wynik podzielić przez 2;
Krok 3. zsumować powyższe składniki. Suma tych składników stanowi wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej.
Pracownik w styczniu 2025 r. korzystał ze zwolnienia z tytułu siły wyższej w wymiarze 8 godzin. Faktycznie pracownik przepracował 160 godzin. Wynagrodzenie pracownika to 4800 zł. Zmienna premia miesięczna za okres przepracowany z tego miesiąca wyniosła 280 zł. Za czas zwolnienia wynagrodzenie wynosi 121,28 zł, co wynika z wyliczenia:
1) 4800 zł : 168 godz. = 28,57 zł
• 28,57 zł × 8 godz. = 228,56 zł,
• 228,56 zł : 2 = 114,28 zł;
2) 280 zł : 160 godz. = 1,75 zł
• 1,75 zł × 8 godz. = 14 zł,
• 14 zł : 2 = 7 zł;
3) kwota wynagrodzenia za czas zwolnienia z powodu siły wyższej – 121,28 zł (114,28 zł + 7 zł).
Płaca minimalna a zwolnienie z tytułu siły wyższej
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na dany okres (art. 6 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).
Jednak nie oznacza to, że pracownik ma gwarancję minimalnego wynagrodzenia niezależnie od liczby przepracowanych godzin w miesiącu. Należy bowiem zauważyć, że uzupełnienie wynagrodzenia do wysokości minimalnego wynagrodzenia w postaci wyrównania przysługuje w danym miesiącu tylko, jeżeli z uwagi na:
- terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub
- rozkład czasu pracy
wynagrodzenie pracownika jest niższe od minimalnego wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik otrzymuje co miesiąc kwotę wynagrodzenia odpowiadającą wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, to skorzystanie z tego zwolnienia choćby w wymiarze 1 godziny już spowoduje, że jego wynagrodzenie w tym miesiącu spadnie poniżej obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jednak ze względu na to, że obniżenie wysokości wynagrodzenia pracownika nastąpi z powodu nieprzepracowania – wskutek skorzystania ze zwolnienia od pracy – pełnego obowiązującego go wymiaru czasu pracy, pracownikowi nie przysługuje wyrównanie do minimalnego wynagrodzenia.
Pracownikowi nie przysługuje wyrównanie do wysokości minimalnego wynagrodzenia, jeżeli obniżenie wynagrodzenia nastąpiło na skutek skorzystania przez niego ze zwolnienia od pracy.
Oprac. Katarzyna Bogucka
Jak w 2025 r. obliczać wynagrodzenie za pracę oraz ustalać wysokość wszelkiego rodzaju dodatków, odpraw i odszkodowań, czy rocznego wynagrodzenia dla pracowników sfery budżetowej? - dowiesz się z poradnika INFORLEX - Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce >>>
