Jak dokonać zmiany rodzaju umowy o pracę z zawartej na czas zastępstwa na umowę na czas nieokreślony

Na podstawie art. 29 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: k.p.), rodzaj umowy o pracę jest elementem treści stosunku pracy. Zmiana treści stosunku pracy może natomiast nastąpić w drodze porozumienia zmieniającego, na podstawie zgodnego oświadczenia woli obu stron stosunku pracy.

Zmiana rodzaju umowy o pracę nie może nastąpić w drodze wypowiedzenia zmieniającego, w trybie art. 42 § 1 Kodeksu pracy. Wypowiedzenie zmieniające może dotyczyć tylko dwóch elementów umowy o pracę, tj. warunków pracy oraz warunków płacy (lub jednego z nich). Sąd Najwyższy w uchwale z 28 kwietnia 1994 r. podjętej w składzie 7 sędziów (sygn. I PZP 52/93) jednoznacznie stwierdził, że nie jest dopuszczalna - przez dokonanie wypowiedzenia zmieniającego zmiana rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony.

Z kolei w wyroku z 5 sierpnia 1980 r. (sygn. I PR 52/80) Sąd Najwyższy orzekł, że porozumienie stron w przedmiocie zmiany umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony jest dopuszczalne i wywołuje wynikające z treści porozumienia skutki prawne. Zdaniem Sądu, jeżeli strony zgodnie mogą definitywnie rozwiązać stosunek pracy, to tym bardziej nie ma uzasadnionych podstaw dla twierdzenia, iż strony w wyniku porozumienia nie mogą przekształcić rodzaju istniejącego stosunku pracy, choćby dokonana z woli obu stron zmiana była niekorzystna dla pracownika. Również w wyroku z 29 września 1998 r. (sygn. I PKN 289/98) Sąd Najwyższy orzekł, że zmiana umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w umowę na czas określony wskutek zgodnego oświadczenia woli stron nie narusza art. 18 § 1 Kodeksu pracy.

W konsekwencji uznać należy, że skoro dopuszczalna jest zmiana rodzaju umowy z bezterminowej na terminową w drodze porozumienia stron, to tym bardziej dopuszczalna będzie sytuacja odwrotna. Oznacza to, że umowa zawarta na czas określony - w tym w zastępstwie za nieobecnego pracownika, może zostać zmieniona w umowę na czas nieokreślony w drodze porozumienia stron.

Powołane orzecznictwo:

uchwała SN z dnia 28 kwietnia 1994 r., sygn. I PZP 52/93,
wyrok SN z dnia 5 sierpnia 1980 r., sygn. I PR 52/80,
wyrok SN z dnia 29 września 1998 r., sygn. I PKN 289/98.

Dariusz Dwojewski

doktor nauk prawnych, wykładowca Uniwersytetu Śląskiego, specjalista w zakresie prawa pracy, pragmatyk pracowniczych i związków zawodowych, współpracownik firm szkoleniowych i autor wielu publikacji