Ukryte zyski w estońskim CIT - rozpoznawanie i zasady opodatkowania świadczeń na rzecz wspólników
Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to alternatywna forma opodatkowania, która znacząco zmienia zasady rozliczeń podatkowych. Jednym z kluczowych obowiązków podatników korzystających z tej formy jest rozpoznawanie i opodatkowywanie tzw. ukrytych zysków – świadczeń przekazywanych wspólnikom lub podmiotom powiązanym, które nie mają formy dywidendy, ale skutkują powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Ukryte zyski - jakie kwoty je stanowią
Zgodnie z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne i niepieniężne – odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne – dokonane w związku z prawem do udziału w zysku spółki opodatkowanej estońskim CIT. Świadczenia te nie są dywidendą, ale ich beneficjentem jest udziałowiec, akcjonariusz, wspólnik lub podmiot powiązany z nimi albo z podatnikiem.
Przez ukryte zyski rozumie się w szczególności:
- kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi,
- świadczenia wykonane na rzecz fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji,
- nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c updop ponad ustaloną cenę tej transakcji,
- nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty,
- wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki lub ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce,
- równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego,
- darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju,
- wydatki na reprezentacje,
- dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów,
- odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę,
- zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki,
- świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.
Ustawa precyzyjnie określa, co nie stanowi ukrytych zysków. Są to:
- wynagrodzenia i zasiłki wypłacane osobom fizycznym – do wysokości pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia w spółce, nie więcej jednak niż pięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
- wydatki związane z majątkiem - amortyzacja i odpisy dotyczące samochodów, środków transportu lotniczego i taboru pływającego – w pełnej wysokości przy wykorzystaniu wyłącznie na cele związane z działalnością gospodarczą, w 50% przy wykorzystaniu mieszanym.
- kwoty spłaconych pożyczek (bez odsetek, prowizji i opłat).
Zasady opodatkowania dochodów z tytułu ukrytych zysków
Dochody z tytułu ukrytych zysków podlegają opodatkowaniu estońskim CIT. Podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi suma dochodu z tytułu ukrytych zysków ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku. Podatek należy zapłacić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce wypłata, wydatek lub świadczenie
Dochody te są opodatkowane według standardowych dla ryczałtu od dochodów spółek stawek, tj.:
- 10% – dla małych podatników,
- 20% – dla pozostałych podatników (art. 28o ust. 1 ustawy o CIT).
Dochody z tytułu ukrytych zysków są wykazywane w deklaracji CIT-8E składanej po zakończeniu każdego roku podatkowego. Służy do tego część D.2 tej deklaracji, gdzie wykazywana jest wysokość dochodu, należnego ryczałtu, zapłaconego ryczałtu, jak również ewentualnie ryczałt do zapłaty oraz nadpłata.
W lipcu 2025 r. spółka będąca małym podatnikiem, stosująca jako rok podatkowy rok kalendarzowy oraz korzystająca z opodatkowania w formie estońskiego CIT, wypłaci wspólnikowi odsetki od udziału kapitałowego w kwocie 30 000 zł. Spółka uzyska dochód z tytułu ukrytych zysków w tej wysokości. Ryczałt od tego dochodu wyniesie 3000 zł. Termin jego zapłaty przez spółkę upłynie 20 sierpnia 2025 r.
Dochody z tytułu ukrytych zysków mogą powstawać wyłącznie w przypadku dokonywania świadczeń w związku z prawem do udziału w zysku spółki korzystającej z opodatkowania w formie estońskiego CIT. Świadczenia, które nie są w żaden sposób związane z takim prawem, nie skutkują powstawaniem dochodów z tytułu ukrytych zysków.
Przeczytaj więcej na ten temat: Ukryte zyski w estońskim CIT - najnowszy raport Monitora księgowego »

