Pozapłacowe świadczenia dla nauczycieli
Anna Kos
Wstęp
Świadczenia dla nauczycieli związane ze stosunkiem pracy stanowią dużą grupę dodatków. Poza wynagrodzeniami nauczyciele otrzymują również inne świadczenia, które nie są zaliczane do wynagrodzenia. W literaturze występują różne definicje określające, które świadczenia są wynagrodzeniami, a których nie można do wynagrodzeń zaliczyć. Dokładnie kwestie te omówione zostały w Poradniku.
Pozapłacowe świadczenia w oświacie mają duże znaczenie, przede wszystkim socjalne. Związane są nie tylko z warunkami świadczonej przez nauczycieli pracy, lecz także zapewniają pomoc pracownikom - nauczycielom w sytuacjach dla nich trudnych. Dodatki niebędące składnikami wynagrodzenia mają nie tylko charakter socjalny, lecz również są to świadczenia, których zapewnienie należy do obowiązków pracodawcy - dyrektora szkoły. Dotyczy to np.:
● świadczeń zdrowotnych przyznawanych nauczycielom,
● świadczeń związanych z ich doskonaleniem zawodowym,
● wszelkiego rodzaju gratyfikacji wynikających z dobrze wykonywanych obowiązków służbowych.
Nagrody nie są wynagrodzeniami, podobnie jak i świadczenia socjalne. Ich rodzaje oraz warunki przyznawania i wypłacania w sferze budżetowej podlegają szczególnym regulacjom obowiązującym poszczególne grupy zawodowe, w tym nauczycieli.
Ostatnimi przedstawionymi w Poradniku świadczeniami, niezwiązanymi bezpośrednio z wynagrodzeniem za pracę, są odprawy.
Wszystkie pozapłacowe świadczenia dla nauczycieli zostały omówione zarówno pod kątem obowiązujących przepisów z zakresu prawa pracy, jak i opodatkowania i oskładkowania.
1. System wynagradzania a dodatkowe świadczenia dla nauczycieli
System wynagradzania poszczególnych grup zawodowych, w tym i nauczycieli, jest dość złożony. Poszczególne grupy zawodowe sfery budżetowej podlegają ściśle określonym zasadom wynagradzania i przyznawania świadczeń dodatkowych. Jeżeli przepisy szczególne nie zawierają odrębnych regulacji w poszczególnych kwestiach uprawnień pracowniczych, zastosowanie ma ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.).
