Obowiązki dyrektora jako pracodawcy

Wśród zadań i kompetencji dyrektora szkoły należy również omówić jego rolę jako pracodawcy. Przepis art. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.) stwierdza, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, jeżeli zatrudnia ona pracowników, niezależnie od posiadania lub braku osobowości prawnej. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką (art. 31 k.p.).

Dyrektor szkoły (placówki) jako organ zarządzający jednostką organizacyjną systemu oświaty został wyposażony w kompetencje w zakresie prawa pracy przez ustawę o systemie oświaty, Karta Nauczyciela, a także przepisy k.p. Ustawy te określają również jego zadania wynikające z roli pracodawcy oraz precyzują wynikającą stąd odpowiedzialność.

Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach:

● zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki,

● przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki,

● występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły lub placówki

- art. 39 ust. 3 ustawy o systemie oświaty.

Jak wynika z art. 7 ust. 1 Karty Nauczyciela, dyrektor szkoły jest przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, co oznacza, że ma on prawo wydawać i egzekwować wykonanie poleceń służbowych. A zatem dyrektor szkoły jest:

● organem (osobą) dokonującym za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 31 § 1 k.p.),

● pracownikiem (osobą, organem) zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy.

Dyrektor nie jest więc pracodawcą dla nauczycieli i innych pracowników w dosłownym tego słowa znaczeniu. Nie należy zapominać bowiem, że sam jest pracownikiem szkoły lub placówki, którą kieruje. Z jednej strony jest więc osobą reprezentującą pracodawcę (organ założycielski) w stosunku do nauczycieli i pracowników szkoły, a z drugiej (w ramach bieżącej działalności szkoły lub placówki) - ich przełożonym służbowym, uprawnionym do organizowania i kierowania procesami pracy. Dyrektor wykonuje wszystkie kompetencje, jakie przepisy prawa pracy (zarówno ogólnego, jak i nauczycielskiej pragmatyki - Karty Nauczyciela) rezerwują dla "pracodawcy" czy też "szkoły".