Księgowi nie będą karani za przypadkowe błędy i pomyłki

Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie zmiany w Kodeksie karnym skarbowym, które mają na celu złagodzenie kar za przestępstwa o charakterze formalnym. Nowe przepisy przewidują m.in. obniżenie grzywien za nieterminowe lub błędne złożenie oświadczeń i informacji podatkowych, takich jak dokumentacja cen transferowych, dane dotyczące odliczenia VAT od samochodów czy „estoński CIT”. Zmiany mają na celu odejście od karania podatników oraz księgowych za niecelowe pomyłki.

paragraf

27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła zmiany w ustawie Kodeks karny skarbowy (kks) oraz Ordynacji podatkowej, w ramach deregulacji. Projekt przewiduje racjonalizację kar za czyny o charakterze formalnym poprzez obniżenie ich wysokości adekwatnie do ciężaru gatunkowego. Planuje się, że zmiany przepisów wejdą w życie od początku 2026 r.

Najważniejsze rozwiązania projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz ustawy - Ordynacja podatkowa

Zmianie ulegną przepisy związane z wymiarem kary za przestępstwa skarbowe mające charakter formalny, dotyczące dokumentów w postaci oświadczeń oraz informacji, do których złożenia obligują przepisy podatkowe (np. za niezłożenie lub opóźnienie w złożeniu obowiązkowych oświadczeń i informacji). Chodzi o uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

Nowe przepisy mają chronić księgowych i podatników przed nadmierną penalizacją za niezamierzone błędy. W przypadku, gdy nieprawidłowość nie prowadzi do uszczuplenia podatku, zastosowanie znajdą łagodniejsze sankcje. Surowsze kary – w tym do 720 stawek dziennych lub kara pozbawienia wolności – będą nadal obowiązywać w przypadku celowego działania na szkodę Skarbu Państwa.

Zlikwidowany zostanie obowiązek wskazania naczelnikowi urzędu skarbowego osoby odpowiedzialnej za odprowadzanie i obliczanie podatku w imieniu płatnika (art. 31 Ordynacji podatkowej). Obowiązek ten, stosowany głównie w podatku PIT, uznano za zbędny i uciążliwy, szczególnie w kontekście zmian kadrowych w firmach. Wraz z jego zniesieniem zniknie także zagrożenie karą grzywny do 100 tys. zł za niewskazanie tej osoby w terminie (art. 79 § 1 KKS).

Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.

Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (nr z wykazu UDER30) – opubl. 16 maja 2025 r. na www.legislacja.gov.pl

Na podstawie komunikatu MF "Rząd przyjął przepisy deregulacyjne zmniejszające lub uchylające kary w kodeksie karnym skarbowym" - opubl. 29 maja 2025 r. na www.podatki.gov.pl

Oprac. Katarzyna Bogucka