Seks idei

Innowacje ostatnich 200 lat to efekt tego, że stworzyliśmy systemy zachęt, które nagradzały ryzyko mimo naszej wrodzonej ostrożności. Nie zmieniliśmy ludzkiej natury, ale skierowaliśmy ją na ścieżkę postępu

Z Mattem Ridleyem rozmawia Sebastian Stodolak

Ile wiemy o źródłach innowacji?

Niewiele. Nie istnieje żadna dobra teoria ekonomiczna, która wyjaśniałaby, skąd się biorą innowacje.

To dość zaskakujące.

W pewnym sensie nasza wiedza jest amatorska. Nie wiemy, w której branży innowacje się pojawią. Nie wiemy, dlaczego w pewnych okresach innowacyjność przyspiesza, a w innych zwalnia. A przecież zrozumienie tych kwestii jest kluczowe. Innowacje to najważniejsze zjawisko minionych 200 lat. Zapomnijmy o wojnach, religiach i polityce. Nowe technologie, które podniosły nasz standard życia – oto wielka historia ostatnich stuleci.

W Europie panuje przekonanie, że inwestycja w szkolnictwo wyższe i badania prowadzi do odkryć, które następnie wykorzystują przedsiębiorcy. Zaobserwował pan jednak, że innowacje nie rodzą się w środowisku akademickim tak często, jak sądzimy.

Liniowy model, w którym innowacja płynie od „filozofii” do aplikacji, od nauki do technologii, jest zazwyczaj błędny. Zdaliśmy sobie z tego sprawę już pół wieku temu. Wielu badaczy, poczynając od Vannevara Busha i innych wynalazców powojennej Ameryki, mówiło: „Słuchajcie, to nie do końca tak działa. W rzeczywistości najpierw dokonujesz innowacji, a potem potrzebujesz nauki, żeby wyjaśnić, co właściwie odkryłeś i na czym to polega”. Na przykład termodynamika pojawiła się po wynalezieniu silnika parowego, a duża część chemii zrodziła się z branży produkcji barwników.