czas pracy

Jak rekompensować pracę w dni wolne zatrudnionym na część etatu

Zdaniem GIP, jeśli pracodawca nie udzieli dnia wolnego za pracę w wolną niedzielę, przysługuje 
100-proc. dodatek. W przypadku soboty oznacza to powstanie godzin ponadwymiarowych płatnych zwykłą stawką, chyba że został przekroczony limit umowny. Inaczej wynika z orzeczeń NSA

Od czasu zmiany całego działu VI kodeksu pracy o czasie pracy w 2004 r. PIP stała na stanowisku, że jeśli pracodawca nie odda dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę lub święto, przysługują dwa niezależne dodatki do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. Podobny pogląd prezentował także resort pracy, ale Sąd Najwyższy w uchwale z 15 lutego 2006 r., sygn. akt II PZP 11/05, przyjął, że w przypadku nieoddania dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę lub święto przysługuje tylko jeden dodatek 100 proc. wynagrodzenia. Powyższa uchwała od początku budziła kontrowersje i została poddana krytyce przez ekspertów, gdyż jej uzasadnienie trudno zrozumieć, a ponadto nie wiadomo, prawo do którego dodatku ona ostatecznie przyznała – czy za nadgodziny, czy za brak dnia wolnego, czyli odrębnego dodatku wynikającego z art. 15111 k.p.

Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana, jeśli pracę w niedzielę wykonywał pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wtedy, w zależności od interpretacji, pracodawca, który nie odda mu dnia wolnego od pracy, może przyznać prawo do dodatku 100 proc. za sam fakt nieudzielenia innego dnia wolnego od pracy albo nie przyznać w ogóle dodatku, gdyż nie doszło do przekroczenia norm czasu pracy, a więc nie powstały w praktyce godziny nadliczbowe. Pojawia się ponadto pytanie, czy w takim przypadku identycznie wyglądają zasady rekompensaty, jeśli pracodawca nie odda pracownikowi dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w dniu wolnym z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy, czyli najczęściej w sobotę. W art. 15111 nie ma odrębnego paragrafu o wypłacie wynagrodzenia, a więc możemy mówić tylko o ewentualnym dodatku za nadgodziny, wynikającym z art. 1511 k.p.