Indywidualne interpretacje podatkowe – zasady korzystania z ochrony i skutki zmiany interpretacji

Indywidualne interpretacje podatkowe to sposób na uzyskanie ochrony przed niekorzystną dla podatnika zmianą stanowiska organów podatkowych. Podatnik, który uzyska interpretację podatkową, nie może ponieść z tego tytułu szkody. Nie zapłaci odsetek i nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej skarbowej, a nawet w niektórych przypadkach nie zapłaci należnego podatku. W artykule przedstawiamy obowiązujące zasady ochrony wynikające z interpretacji indywidualnych. Wskazujemy, komu ona przysługuje i w jakim zakresie. Wskazujemy także, jakie są skutki zmiany stanowiska organów podatkowych pierwotnie wyrażonego w interpretacji wydanej dla podatnika.

Indywidualne interpretacje podatkowe, czyli interpretacje prawa podatkowego dokonywane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek podatników i płatników stają się coraz istotniejszym elementem rozliczeń podatkowych. Są bowiem narzędziem pozwalającym na stosunkowo szybkie usunięcie wątpliwości co do sposobu rozliczenia konkretnej sytuacji podatkowej, w jakiej znalazł się podatnik albo płatnik. Dodatkową, wielce istotną korzyścią tych interpretacji, jest związana z nimi zasada nieszkodzenia, która, w ujęciu ogólnym, oznacza, że podmiot, który zastosował się do otrzymanej interpretacji, nie może ponieść szkody w sytuacji, w której później zostanie ustalone, że interpretacja ta była nieprawidłowa. Interpretacja daje więc ochronę prawną, której przesłanki i zakres zostaną przedstawione w niniejszym opracowaniu. Podstawą prawną rozważań są art. 14k-14nb Ordynacji podatkowej (dalej: Op).

Adresatem interpretacji może być nie tylko podatnik, ale także płatnik oraz tzw. osoba trzecia, czyli osoba odpowiadająca za podatki podatnika (np. członek zarządu spółki kapitałowej odpowiadający za podatki tej spółki). Uwagi zawarte w niniejszym opracowaniu dotyczą więc wszystkich tych podmiotów.

Dodajmy, że w zakresie tzw. podatków samorządowych (podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek rolny i podatek leśny) organem wydającym interpretację jest wójt, burmistrz albo prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa. Funkcja ochronna działa także w odniesieniu do tych interpretacji.

1. Jakie są warunki zastosowania funkcji ochronnej interpretacji

Należy zacząć od wyczerpującego wyliczenia i praktycznego skomentowania okoliczności, które muszą się spełnić, by interpretacja dawała ochronę. Ochrona ta przysługuje bowiem tylko wtedy, gdy łącznie występują następujące warunki:

1) ochrony domaga się adresat interpretacji, czyli podmiot, który wystąpił o interpretację i ją otrzymał;

2) stan faktyczny sprawy jest zgodny ze stanem opisanym we wniosku o wydanie interpretacji;

3) stan prawny, na którym została oparta interpretacja, nie uległ zmianie;

4) adresat interpretacji postąpił zgodnie z jej wskazaniami;

5) po stronie adresata interpretacji nie doszło do nadużycia podatkowego;

6) interpretacja nie została uchylona przez Szefa KAS ze względów formalnych.

Ad 1. Tożsamość adresata interpretacji i podmiotu domagającego się ochrony

Na funkcję ochronną nie mogą powoływać się podmioty, które znalazły się w takiej samej sytuacji, jak adresat interpretacji, ale które interpretacji same nie otrzymały. Tak więc z ochrony nie może korzystać druga strona tej samej transakcji, której dotyczy interpretacja, czyli kontrahent adresata interpretacji. Jeśli więc później okaże się, że transakcja powinna być rozliczona inaczej, niż wskazywała to błędna interpretacja wydana kontrahentowi A, to kontrahent B, który o interpretację nie wystąpił, będzie musiał skorygować rozliczenie podatku i zapłacić odsetki od zaległości podatkowej, pomimo tego że kierował się wskazaniami organu interpretującego dotyczącymi tej samej sytuacji.