Jak pracodawca powinien liczyć terminy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

Od 1 stycznia 2017 r. Kodeks cywilny przewiduje zasadę, zgodnie z którą jeżeli koniec terminu dokonania czynności przypada na sobotę, termin upływa najbliższego dnia powszedniego po tej sobocie. Ta regulacja ma zastosowanie również do niektórych terminów pracowniczych, ponieważ przepisy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w większości przypadków nie wskazują sposobu liczenia terminów. Wówczas należy posiłkowo stosować przepisy Kodeksu cywilnego.

W sprawach pracowniczych stosowane są różne terminy oraz zasady ich ustalania. Tylko co do nielicznych (np. dotyczących okresów wypowiedzenia umów o pracę) sposób ich obliczania ustanowiono wprost w prawie pracy. Najczęściej zaś, na podstawie art. 300 Kodeksu pracy, do obliczania terminów pracowniczych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego oraz należy posiłkować się wypracowanym w tym zakresie orzecznictwem i praktyką. Jednocześnie w niektórych terminowych sprawach kadrowych (np. zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych) stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Z kolei terminy na opłacenie składek należnych za pracowników należy liczyć zgodnie z zasadami ustalonymi w Ordynacji podatkowej.

Przy ustalaniu terminów należy pamiętać, że od 1 stycznia 2017 r. w Kodeksie cywilnym obowiązuje zasada, zgodnie z którą sobota w zakresie obliczania terminów została zrównana z dniami ustawowo wolnymi od pracy. To zaś znacząco wpływa na stosunki pracownicze. Należy również zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe terminy wydawania świadectw pracy oraz odwołania do sądu pracy od wypowiedzenia umowy o pracę i rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.

Rodzaje terminów w sprawach pracowniczych

Przepisy prawa pracy ustanawiają terminy (okresy) liczone w dniach (np. 7-dniowy termin na żądanie sprostowania świadectwa pracy), tygodniach (np. 1-tygodniowy okres wypowiedzenia umowy zawartej na okres próbny dłuższy niż 2 tygodnie), miesiącach (np. 1-miesięczny okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas nieokreślony) i latach (np. 10-letni okres zatrudnienia, po upływie którego pracownik nabywa prawo do urlopu w maksymalnym wymiarze).

Niektóre terminy pracownicze wiążą się z nakładanymi na strony stosunku pracy obowiązkami i z reguły uchybienie im powoduje negatywne skutki dla zobowiązanego (np. konieczność zapłacenia odsetek lub odszkodowania). Inne zaś zostały ustalone jako okresy, w których pracownik lub pracodawca mogą wykonywać swoje uprawnienia ze stosunku pracy. Upływ tych terminów z reguły pozbawia możliwości skorzystania z danego uprawnienia (np. niezłożenie przez pracownika w terminie 21 dni od otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę odwołania do sądu pracy spowoduje brak możliwości podważenia zasadności dokonanego przez pracodawcę wypowiedzenia). Ustawodawca wprowadził też okresy, których upływ zapewnia pracownikowi nabycie uprawnień (np. do urlopu wypoczynkowego).