Organ nie może objąć decyzją o zabezpieczeniu dodatkowego zobowiązania podatkowego sankcji w VAT

29 maja 2023 r. w postępowaniu I FPS 1/23 z udziałem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę rozstrzygającą na korzyść przedsiębiorców wątpliwości co do możliwości wydania decyzji o zabezpieczeniu sankcji VAT.

Rzecznik w swoim stanowisku wskazał, że z orzecznictwa TSUE wynika, w sposób jednoznaczny, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe jest sankcją administracyjną, a nie zobowiązaniem podatkowym. W konsekwencji czego, przedmiotowa sankcja administracyjna nie może być przedmiotem zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33 OP.

Rzecznik podkreślił jedynie pozorną zbieżność pojęć użytych w art. 33 OP oraz w art. 112c VAT. Odwołał się do orzecznictwa TSUE, w świetle którego dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie posiada zasadniczych cech charakterystycznych podatku od wartości dodanej, ponieważ zdarzeniem powodującym powstanie tego zobowiązania nie jest pewna czynność, lecz błąd w deklaracji podatkowej, a także że jego kwota nie jest określana proporcjonalnie do ceny otrzymanej przez podatnika (wyrok TS z 15.01.2009 r., C-502/07). Trybunał w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku w sposób wyraźny wskazał, że w istocie chodzi tu nie o podatek, lecz o sankcję administracyjną nakładaną w przypadku stwierdzenia, że podatnik zadeklarował kwotę zwrotu różnicy podatku od wartości dodanej lub zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej. Rozumienie dodatkowego zobowiązania podatkowego w VAT jako sankcji administracyjnej, a nie zobowiązania podatkowego potwierdzone zostało także w kolejnych orzeczeniach TSUE w tym w wyroku z 15 kwietnia 2021 r., C-935/19, Grupa Warzywna.

W ustnym uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny odwołując się do zasady proporcjonalności podkreślił, że sankcja VAT jest obligatoryjną sankcją administracyjną która nie może być w żaden sposób miarkowana, a tylko sposób jej ustalenia ma pośredni związek z samym zobowiązaniem podatkowym a tym samym nie może być w ogóle przedmiotem decyzji o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego w konsekwencji przedmiotem decyzji o zabezpieczeniu dodatkowego zobowiązania podatkowego na podstawie art. 33 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa nie może być dodatkowe zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 112c ustawy o VAT.

Jest to bardzo ważna uchwała dla przedsiębiorców – NSA w sposób jednoznaczny wskazał na nieprawidłowość praktyki organów podatkowych w zakresie zabezpieczania sankcji VAT-owskiej, która prowadziła de facto do ukarania przedsiębiorcy zanim została wydana prawomocna decyzja wymiarowa – powiedział Adam Abramowicz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Źródło: Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców