Nabycia sprawdzające coraz popularniejszą formą kontroli

Co trzeci przedsiębiorca w Polsce łamie przepisy podatkowe podczas sprzedaży. Funkcjonariusze KAS w pierwszej połowie 2025 roku nałożyli rekordowe 9,5 tysiąca mandatów za niewystawianie paragonów i inne naruszenia. Nabycia sprawdzające stają się coraz skuteczniejszym narzędziem w walce z szarą strefą, a ich efektywność rośnie z roku na rok.

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) w pierwszej połowie 2025 roku przeprowadziła ponad 25 tysięcy nabyć sprawdzających, wykrywając nieprawidłowości w 36% kontrolowanych podmiotów. To znaczący wzrost w porównaniu z analogicznym okresem 2024 roku, kiedy nieprawidłowości stwierdzono w 22% przypadków.

W wyniku kontroli funkcjonariusze KAS nałożyli prawie 9,5 tysiąca mandatów karnych o łącznej wartości przekraczającej 12,6 miliona złotych. Wysokość pojedynczego mandatu wahała się od 350 do 23 900 złotych. Dla porównania, w pierwszym półroczu 2024 roku nałożono 5,6 tysiąca mandatów na kwotę 8,7 miliona złotych. Najwięcej nieprawidłowości ujawniono w branży budowlanej (58 proc.) i transporcie pasażerskim (52 proc.).

Najczęściej wykrywane nieprawidłowości to:

• brak ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej,
• błędne zastosowanie stawki VAT,
• brak banderol podatkowych,
• nieprzesyłanie danych do Centralnego Repozytorium Kas,
• nieprawidłowości dotyczące samej kasy rejestrującej.

Na czym polega nabycie sprawdzające?

Nabycie sprawdzające polega na nabyciu przez pracownika KAS towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego, w zakresie:

1) ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej,

2) wydawania nabywcy paragonu fiskalnego.

Nabycie sprawdzające jest dokonywane w miejscu sprzedaży towarów lub świadczenia usług przez sprawdzanego.

Zgodnie z przepisami, towar jest niezwłocznie zwracany sprawdzanemu przedsiębiorcy wraz z paragonem fiskalnym – o ile został wydany. Przedsiębiorca ma obowiązek przyjęcia zwracanego towaru. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy towar stanowi dowód popełnienia przestępstwa lub wykroczenia – wówczas jest zatrzymywany na podstawie odrębnych przepisów.

Oprac. Katarzyna Bogucka