Refundacja okularów dla pracownika tymczasowego – obowiązek agencji czy pracodawcy użytkownika?
Coraz więcej pracowników tymczasowych wykonuje pracę przy komputerze, często przekraczając 4 godziny dziennie. W takiej sytuacji może pojawić się konieczność zapewnienia okularów korygujących wzrok. Powstaje wówczas pytanie: czy obowiązek ten spoczywa na agencji pracy tymczasowej, czy na pracodawcy użytkowniku?
Okulary korekcyjne dla pracownika tymczasowego
Powierzenie pracownikowi tymczasowemu pracy przy monitorze ekranowym może wiązać się m.in. z koniecznością zapewnienia tej osobie okularów korygujących wzrok. Pracownikiem, który ma do tego prawo, jest każda osoba zatrudniona przez pracodawcę, w tym praktykant i stażysta, użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy (§ 2 pkt 4 w zw. z § 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe). Wskazana definicja pracownika obejmuje każdą osobę zatrudnioną przez pracodawcę, a zatem należy uznać, że dotyczy również pracowników tymczasowych. Oznacza to, że mają do nich zastosowanie przepisy dotyczące obowiązku zapewnienia okularów korygujących wzrok, w tym zwrotu kosztów za okulary zakupione przez takich pracowników we własnym zakresie.
Pracownikiem uprawnionym do okularów korygujących wzrok może być każda osoba zatrudniona przez pracodawcę, użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
Zapewnienie przez pracodawcę okularów korygujących wzrok nie wynika z samego faktu świadczenia przez pracownika pracy przed monitorem powyżej połowy dobowego wymiaru czasu pracy. Niezbędne są bowiem wcześniejsze badania, w wyniku których lekarz wyda zalecenie pracy w okularach.
Kto ponosi koszt zakupu okularów korekcyjnych?
Przepisy nie rozstrzygają jednak kwestii, kto – agencja pracy czy pracodawca użytkownik – ma obowiązek skierowania pracownika tymczasowego na badania profilaktyczne przed dopuszczeniem go do pracy. Należy przyjąć, że w przypadku braku takiego uzgodnienia obowiązek w tym zakresie będzie spoczywał na agencji pracy – jako formalnym pracodawcy. Agencja pracy oraz pracodawca użytkownik mogą też ustalić w pisemnym uzgodnieniu, że obowiązek ten będzie obciążał jedną lub drugą stronę. Prawa i obowiązki pracodawcy użytkownika oraz agencji pracy tymczasowej w zakresie nieuregulowanym w ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych należy bowiem określić w pisemnych uzgodnieniach. W szczególności przed zawarciem umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym agencja pracy i pracodawca użytkownik uzgadniają na piśmie m.in. zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązków pracodawcy dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy – w kwestiach nieuregulowanych bezpośrednio w przepisach.
Pracodawca użytkownik na podstawie umowy z agencją pracy tymczasowej przejął obowiązek kierowania pracowników tymczasowych na badania lekarskie oraz ponoszenia kosztów wynikających z zaleceń lekarskich – w szczególności w zakresie zapewniania pracownikom okularów korekcyjnych. Pracodawca użytkownik uznał jednak, że w stosunku do pracowników tymczasowych będzie ponosił tylko połowę kosztów związanych z zakupem okularów, a pozostałą część pokryje pracownik we własnym zakresie. Postępowanie pracodawcy użytkownika należy uznać za nieprawidłowe. Przepisy nie dają podstaw do obciążania pracowników tymczasowych tego rodzaju kosztami. Pracodawca użytkownik, który przejął na siebie obowiązek zapewniania okularów, powinien stosować wobec pracowników tymczasowych analogiczne zasady refundacji okularów jak w stosunku do swoich pracowników. Pracownik tymczasowy w okresie wykonywania pracy na rzecz pracodawcy użytkownika nie może być bowiem traktowany mniej korzystnie w zakresie warunków pracy i innych warunków zatrudnienia niż inni pracownicy zatrudnieni przez tego pracodawcę na takim samym lub podobnym stanowisku.
Problem może pojawić się wtedy, gdy nie ma uzgodnień między agencją pracy a pracodawcą użytkownikiem w kwestii finansowania okularów korekcyjnych. W takim przypadku agencje pracy często odwołują się do art. 9 ust. 2a ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
Powyższy przepis określa, że pracodawca użytkownik dostarcza pracownikowi tymczasowemu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, zapewnia napoje i posiłki profilaktyczne, przeprowadza szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ustala okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy, przeprowadza ocenę ryzyka zawodowego oraz informuje o tym ryzyku. Należy jednak przyjąć, że okulary korygujące wzrok nie zaliczają się do środków ochrony indywidualnej z uwagi na fakt, że parametry okularów są ściśle dostosowane do potrzeb danego pracownika wykazanych podczas badania okulistycznego. Dlatego można uznać, że w przypadku braku wyraźnego porozumienia koszt zapewnienia okularów korekcyjnych pracownikowi tymczasowemu będzie obciążał agencję – jako formalnego pracodawcę.
Okulary korygujące wzrok są ściśle dostosowane do potrzeb danego pracownika wykazanych podczas badania okulistycznego i z tego względu nie zalicza się ich do środków ochrony indywidualnej.
• § 2 pkt 4, § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 58)
• art. 5, art. 9 ust. 2a i ust. 3 pkt 2, art. 14, art. 15 ust. 1 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 236)
Sebastian Kryczka
Zobacz również: Jak optymalizować koszty zatrudnienia. Poradnik dla pracodawców »