Decyzje ZUS: doręczenia i zasady zaskarżania

Sejm 27 października 2022 r. przyjął ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja z 27 października 2022 r.). Została ona bez poprawek przyjęta przez Senat i w dniu zamknięcia numeru oczekiwała na podpis prezydenta. Ustawa wprowadza ważne zmiany, o których powinni pamiętać płatnicy. Pierwsza to informacja ważna dla drobnych przedsiębiorców - rozłożenie zadłużenia składkowego pozwoli im na uzyskanie np. zasiłku chorobowego, ponieważ nie będą już wtedy uznawani za dłużników. Druga to sposób doręczania decyzji ZUS na profil na Platformę Usług Elektronicznych (PUE). Ta kwestia jest niezwykle ważna dla ubezpieczonych i płatników, ponieważ od daty doręczenia liczą się terminy zaskarżenia decyzji. A te nie są jednolite, podobnie jak zasady stosowane do poszczególnych decyzji. Cały system zaskarżania decyzji ZUS jest o tyle trudny, że zastosowanie mają tu przepisy ustaw:

• z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2185; dalej: ustawa systemowa),
• z 14 czerwca 1960 r. ‒ Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2000; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2185; dalej: k.p.a.),
• z 17 listopada 1964 r. ‒ Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1805; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2127; dalej: k.p.c.),
• z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1457; dalej: p.p.s.a.).

wydawanie decyzji

Zgodnie z art. 83 ustawy systemowej ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

• zgłaszania do ubezpieczeń społecznych,
• ustalania płatnika składek,
• przebiegu ubezpieczeń,
• ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek,
• ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek,
• ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,