Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
comment

Artykuł

Data publikacji: 2023-05-26

Siła placebo

To nie jest tak, że gdy pacjent dostanie placebo, to odnosi wrażenie, że mu się poprawia. Jemu naprawdę się poprawia. Widać to na poziomie fizjologii

Z Przemysławem Bąblem rozmawia Emilia Świętochowska

Przemysław Bąbel, prof. dr hab., psycholog, dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Zespołu Badania Bólu, prezes Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawioralnej. Prowadzi badania m.in. nad mechanizmami wpływu placebo na ból i nad pamięcią bólu

Przemysław Bąbel, prof. dr hab., psycholog, dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Zespołu Badania Bólu, prezes Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawioralnej. Prowadzi badania m.in. nad mechanizmami wpływu placebo na ból i nad pamięcią bólu

Mam przed sobą przegląd 522 badań klinicznych dotyczących 21 preparatów antydepresyjnych. Wynika z niego, że leki działają tylko nieznacznie lepiej niż placebo – w sensie klinicznym różnica jest praktycznie niezauważalna. Czy ta metaanaliza to aberracja czy odzwierciedla naukowy konsensus?

Zdecydowanie odzwierciedla konsensus. W kontekście dyskusji o skuteczności leków antydepresyjnych, która toczy się w Polsce, jest wręcz zaskakujące, że „odkrywamy” to dopiero teraz.

Dlaczego?

Pierwsza metaanaliza na ten temat – o wymownym tytule: „Listening to Prozac but Hearing Placebo” – ukazała się w 1998 r. Wykazała, że leki antydepresyjne działają nieco silniej niż placebo, lecz nie na tyle, żeby miało to znaczenie kliniczne. Różnica wynosiła 3 pkt w 51-punktowej skali Hamiltona, standardowej skali stosowanej w psychiatrii do pomiaru nasilenia objawów depresji. Z perspektywy dzisiejszych standardów nie była to wyrafinowana metaanaliza, bo metodologia w tamtym czasie dopiero się rodziła. Jednak co kilka lat, a niekiedy częściej, ukazują się kolejne badania – i wszystkie pokazują to samo.

Że różnica jest niewielka?

Tak. W nauce bardzo rzadko przyrastająca wiedza potwierdza początkowe wnioski. Szczególnie w naukach „miękkich”, do których należy psychologia, często mówi się o kryzysie replikacyjnym, czyli o tym, że wyników wielu wcześniejszych badań nie da się powtórzyć. Jednak w przypadku antydepresantów i placebo praktycznie wszystkie analizy dają ten sam obraz.

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00