analiza

Sądy tworzą prawo ograniczające wypłaty zasiłków dla prowadzących działalność

Sąd Najwyższy uzależnia prawo przedsiębiorców do świadczenia w czasie zwolnienia lekarskiego od tego, czy zatrudniają w tym czasie pracowników.

Bezpodstawne i bezprawne różnicowanie przedsiębiorców w zakresie prawa do zasiłku chorobowego wynika z najnowszego orzecznictwa SN z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych (wyrok SN z 29 czerwca 2022 r., I USKP 112/21, Legalis; wyrok SN z 27 lipca 2022 r., I USKP 101/21, Legalis).

SN dzieli bowiem przedsiębiorców wedle kryterium sposobu prowadzenia działalności gospodarczej na dwie grupy:

■ gdy wykonywanie działalności wymaga osobistej, codziennej aktywności ubezpieczonego przedsiębiorcy lub/i zatrudniania pracowników czy też udzielania w okresie zwolnienia lekarskiego pełnomocnictw do realizacji czynności zarządczych;

■ gdy prowadzenie działalności gospodarczej polega na organizowaniu i zarządzaniu przedsięwzięciem gospodarczym, bez konieczności osobistej, codziennej aktywności ubezpieczonego przedsiębiorcy, jego wysiłku fizycznego lub umysłowego, czy zatrudniania pracowników.

W pierwszym przypadku SN przyjmuje, że przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą może kontynuować prowadzenie swojego przedsiębiorstwa, jednocześnie pobierając zasiłek chorobowy. W ocenie SN „z racji niezdolności do pracy nie traci on możliwości zarobkowania, gdyż zarobek nie jest wynikiem jego osobistej pracy”. Zdaniem sądu „wykonywanie pracy zarobkowej” w rozumieniu art. 17 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732; dalej: ustawa zasiłkowa) jako przesłanka utraty prawa do zasiłku chorobowego nie jest tożsame z formalno-prawnym prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej, jeśli osoba ją prowadząca jest równocześnie pracodawcą.