PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ W PRAWIE PRACY

Szymon Kaczmarek

aplikant adwokacki

W prawie cywilnym, a także w prawie pracy przedawnieniu ulegają tylko roszczenia. Termin roszczenie oznacza skonkretyzowane (zindywidualizowane) co do treści oraz co do podmiotu uprawnionego i zobowiązanego uprawnienie. Inaczej mówiąc, z roszczeniem mamy do czynienia wtedy, gdy dana osoba (wierzyciel) może żądać od oznaczonego podmiotu (dłużnika) świadczenia. W przypadku gdy dłużnik odmówi spełnienia świadczenia, wierzyciel uprawniony jest do zwrócenia się do organów państwa o ochronę, tj. o przymuszenie dłużnika do spełnienia świadczenia. Tak więc przedawnieniu nie ulegają prawa (w teorii prawa nazywane prawami podmiotowymi), jak chociażby prawo własności. Przedawnienie roszczenia oznacza, że wierzyciel nie może dochodzić danego roszczenia. Roszczenie to istnieje jednak w dalszym ciągu. O wiele dalej idące konsek-wencje niewykonania uprawnienia w danym okresie są w przypadku tzw. terminów zawitych, ponieważ uprawnienie wierzyciela, wskutek upływu terminu zawitego, wygasa. Jeżeli dłużnik spełni dobrowolnie przedawnione roszczenie, to nie będzie mógł domagać się jego zwrotu. W przypadku upływu terminu zawitego dłużnik będzie mógł się domagać tego, co świadczył, ponieważ zobowiązanie wygasło. W prawie pracy, podobnie jak w prawie cywilnym, istnieje wiele terminów, których kwalifikacja może nastręczać trudności. Przyjmuje się jednak, że terminy zawite są zwykle krótkie (tydzień, miesiąc itp.), natomiast terminy przedawnienia są zwykle dłuższe (podstawowe terminy wynoszą 3 i 10 lat).