Kaucja jako element dodatkowy na fakturze i paragonie
Od 1 października 2025 r. od opakowań objętych systemem kaucyjnym - na każdym etapie obrotu produktem w opakowaniu na napoje - pobierana jest kaucja. Nie jest ona wliczana do podstawy opodatkowania VAT sprzedawanego napoju. Zasadniczo pobranie kaucji powinno być dokumentowane notą lub innym dokumentem księgowym. Jednocześnie, jak wynika z objaśnień podatkowych wydanych przez resort finansów, informacja o pobranej kaucji może być ujęta na fakturze jako element dodatkowy.

Rozliczanie VAT w systemie kaucyjnym – na podstawie objaśnień MF »
Systemem kaucyjnym zostały objęte opakowania na napoje jednokrotnego użytku: butelki PET o pojemności do 3 litrów i puszki metalowe o pojemności do 1 litra oraz butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.
Na żadnym etapie dostaw kaucja nie jest opodatkowana. Konsekwencje w VAT wystąpią w sytuacji, gdy nie dojdzie do zwrotu opakowania lub odpadu opakowaniowego.
Skutki pobrania kaucji od opakowań zwrotnych na napoje
Jeśli opakowanie lub odpad opakowaniowy objęty systemem kaucyjnym nie zostanie zwrócony, obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania będzie dotyczył wyłącznie firm wprowadzających na rynek napoje w takich opakowaniach. Pobrana kaucja pozostanie natomiast neutralna dla rozliczeń VAT u innych podatników biorących udział w dostawach produktów w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym.
U takich podatników jak hurtownicy czy sklepy kaucja zostanie zapłacona przy nabyciu towaru w opakowaniu, który podlega systemowi kaucyjnemu. W momencie sprzedaży takiego towaru dalej w łańcuchu dostaw podatnik pobierze wartość kaucji bez VAT od swojego nabywcy.
Zrezygnowano z obowiązku rozliczania VAT w związku z niezwróceniem opakowania lub odpadu opakowaniowego przez podatników, którzy co do zasady pośredniczą w dostawach takich towarów.
Podatnikiem z tytułu rozliczenia VAT od niezwróconych opakowań lub odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym jest wyłącznie wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje. Pozostali podatnicy dokonujący dostaw produktów w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym nie rozliczają VAT z tego tytułu.
Pobór kaucji nie jest opodatkowany VAT na żadnym etapie obrotu w łańcuchu dostaw.
Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będzie rozliczał VAT, jeżeli na koniec roku kalendarzowego z prowadzonej przez niego ewidencji wynika nadwyżka produktów w opakowaniach na napoje wprowadzonych do obrotu nad liczbą opakowań lub odpadów opakowaniowych, które zostały zwrócone do systemu.
Jak dokumentować na fakturze pobór kaucji
W związku z tym, że pobór kaucji nie jest opodatkowany VAT na żadnym etapie obrotu w łańcuchu dostaw, dla udokumentowania pobranej kaucji nie wystawia się faktury VAT. Zasadniczo pobranie kaucji powinno być dokumentowane notą lub innym dokumentem księgowym. Jednocześnie jak wynika z objaśnień podatkowych, informacja o pobranej kaucji może być ujęta na fakturze jako element dodatkowy.
Również zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych nie wiąże się z wystawieniem faktury korygującej.
Jak dokumentować na paragonie pobór kaucji
W przypadku podatników dokonujących dostawy napojów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym (np. na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej), dokumentujących te dostawy przy wykorzystaniu kas rejestrujących, pobranie kaucji lub jej zwrot nie powinny być ujmowane w części fiskalnej paragonu. Informacje te mogą być natomiast zawarte w niefiskalnej części paragonu fiskalnego.
Autor: Joanna Dmowska

