Jak funkcjonuje waloryzacja kontraktów publicznych

Obowiązkowe formułowanie klauzul waloryzacyjnych w umowach o zamówienia publiczne stanowiło jedną z flagowych nowości w ustawie z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych. Po stronie samorządów generuje wiele pytań, w szczególności jak konstruować postanowienia kontraktowe, aby pozostać w zgodności z reżimem finansów publicznych

Wiodącą praktyką jest konstruowanie postanowień dotyczących waloryzacji na wzór kontraktowych przesłanek modyfikacji umowy, a więc wyrażanie w umowie niezautomatyzowanych klauzul zmiany wysokości wynagrodzenia wykonawcy. Dopuszczalność takiego działania budziła wątpliwości. Rozstrzygane były one niejednokrotnie przez Krajową Izbę Odwoławczą. Przykładowo w orzeczeniu z 2 sierpnia 2022 r. (sygn. KIO 1822/22) izba nie podzieliła stanowiska odwołującej, „że (…) klauzula waloryzacyjna powinna cechować się automatyzmem, tj. jej zastosowanie nie może podlegać woli stron, ujawniającej się w zawarciu aneksu do umowy o wykonanie zamówienia publicznego”. W ocenie izby nie sposób uznać, że postanowienia art. 439 ust. 1 lub ust. 2 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1710; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 412; dalej: p.z.p.) „nakładają obowiązek zawarcia w umowie postanowień dotyczących zasad zmiany wynagrodzenia, o którym mowa w art. 439 ust. 1 p.z.p., w sposób «automatyczny», i nie pozwalają na zawarcie w umowie postanowień dotyczących zasad zmiany przedmiotowego wynagrodzenia poprzez zmianę umowy w drodze zgodnego oświadczenia woli stron”. Zbieżne stanowisko KIO wyraziła w wyroku z 4 sierpnia 2022 r. (sygn. akt KIO 1808/22).