Terminy ważności decyzji inwestycyjnych: które można przedłużyć, a kiedy uprawnienia z nich wygasają z mocy prawa?

Decyzja środowiskowa jest zwykle ważna przez sześć lat, pozwolenie na budowę – trzy lata, a decyzja o warunkach zabudowy – wkrótce będzie wydawana tylko na pięć lat. Które z nich i na jakich warunkach mogą obowiązywać dłużej? W jakich sytuacjach możliwe jest wcześniejsze wygaśnięcie decyzji?

Proces inwestycyjny w budownictwie jest ściśle powiązany z systemem decyzji administracyjnych, które w znacznym stopniu determinują tempo, zakres oraz możliwość realizacji przedsięwzięcia. Decyzje te stanowią formalne potwierdzenie zgodności planowanej inwestycji z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności z ustawą – Prawo budowlane, ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisami prawa ochrony środowiska. Ich uzyskanie jest niezbędnym etapem poprzedzającym rozpoczęcie prac projektowych i budowlanych.

Z jednej strony dokumenty takie jak decyzja środowiskowa, decyzja o warunkach zabudowy czy pozwolenie na budowę wyznaczają ramy prawne i techniczne, w których inwestor może określić kształt, funkcję i zakres swojej inwestycji. Z drugiej strony to właśnie wybory inwestora – dotyczące lokalizacji, skali przedsięwzięcia i sposobu jego finansowania – wpływają na przebieg postępowań administracyjnych oraz na zakres wymaganych uzgodnień.

Ostatnio dużo mówi się o zmianach dotyczących okresu ważności decyzji o warunkach zabudowy. Zgodnie z wchodzącymi od nowego roku przepisami bezterminowe pozostaną te decyzje, które zostaną wydane na podstawie wniosków złożonych do 15 października. Natomiast w przypadku wniosków złożonych po tej dacie decyzje będą obowiązywać jedynie przez pięć lat.

To, że decyzja inwestycyjna obowiązuje tylko przez określony czas, nie jest rozwiązaniem nowym. W praktyce oznacza to, że jeżeli jej adresat nie skorzysta z uprawnień wynikających z decyzji w przewidzianym przepisami terminie, uprawnienia te wygasają. Warto jednocześnie podkreślić, że określanie decyzji jako „ważnych przez określony czas” stanowi pewne uproszczenie – precyzyjniej należałoby wskazać, że w tym okresie decyzje te pozostają prawnie skuteczne i wykonalne.