LEKSYKON POJĘĆ PRAWNYCH

dyżur pracowniczy - to obowiązek pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (np. w domu).

Miejsce pełnienia dyżuru może zostać określone także przez wskazanie pewnego obszaru, w którym pracownik miałby przebywać, bądź pośrednio przez ustalenie czasu, w jakim musi on dotrzeć do zakładu pracy lub innego miejsca wskazanego przez pracodawcę w razie zaistnienia konieczności wykonywania pracy.

Dyżur jest więc dodatkowym zadaniem, które musi być zgodne z zakresem obowiązków i umową o pracę pracownika. Wówczas pracownik nie może odmówić pełnienia dyżuru. Jest to bowiem jeden z obowiązków pracowniczych, mimo że pełniony poza normalnymi godzinami pracy - harmonogramem czasu pracy.

W odniesieniu do rozliczenia czasu pracy w trakcie dyżuru wystąpić mogą dwie sytuacje: pracownik nie wykonuje pracy, pozostając w oczekiwaniu na nią, lub powstaje konieczność wykonywania pracy i pracownik wykonuje ją. Dyżur, podczas którego pracownik nie wykonywał pracy, nie podlega wliczeniu do czasu pracy. Za jego czas pracownikowi przysługuje czas wolny w wymiarze równym długości dyżuru. Dopiero w razie braku możliwości udzielenia pracownikowi czasu wolnego będzie miał prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony, pracownikowi przysługuje 60% wynagrodzenia. Czas wolny od pracy ani też wynagrodzenie nie przysługują za dyżur pełniony w domu, mimo że w przypadku dyżurowania w domu pracownik jest zobowiązany do pozostawania w gotowości do pracy.