DOSTĘP DO POMOCY PRAWNEJ Z URZĘDU

Z WOKANDY

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że uzależnienie przyznania pomocy prawnej od uprzedniego zwolnienia od kosztów sądowych jest niezgodne z Konstytucją RP. Sędziowie zbadali konstytucyjność art. 109 ust. 2 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych oraz art. 117 § 1 k.p.c. Zgodnie z pierwszym z nich sąd odmawia zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej bezzasadności dochodzonego roszczenia lub obrony praw. Drugi z kwestionowanych przepisów stanowi, że tylko strona zwolniona od kosztów sądowych może ubiegać się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu. W uzasadnieniu wyroku sędziowie wskazali, że sądy powinny stosować przesłankę „oczywistej bezzasadności” z należytą ostrożnością, tak by nie była utożsamiana z zamknięciem drogi do sądu. Natomiast konstrukcja art. 117 § 1 k.p.c. wiążąca decyzję o ustanowieniu pomocy prawnej z urzędu z uprzednią decyzją o zwolnieniu od kosztów sądowych, prowadzi do ograniczenia prawa do sądu, nieznajdującego usprawiedliwienia w innych wartościach konstytucyjnych, narusza także zasadę równości wobec prawa (wyrok TK z 16 czerwca 2008 r., sygn. akt P 37/07).