Działalność gospodarcza w stażu pracy - nowe przepisy w Kodeksie pracy

Nowe przepisy Kodeksu pracy po raz pierwszy uznają działalność gospodarczą za równoważną z zatrudnieniem – pod warunkiem regularnego opłacania składek ZUS. To przełomowa zmiana, która wpłynie na wysokość urlopów, odpraw i innych świadczeń pracowniczych uzależnionych od stażu pracy. Do okresu zatrudnienia wliczone zostaną zarówno okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i okres współpracy z osobą prowadzącą działalność.

kodeks pracy zmiana 2026 nowe obowiązki pracodawcy

Ustawa z 26 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadza zasadnicze zmiany w sposobie wliczania do stażu pracy okresów wykonywania pracy zarobkowej. Zmiany te wejdą w życie 1 stycznia 2026 r., jednak do pracodawcy niebędącego jednostką sektora finansów publicznych będą one stosowane dopiero od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

Kiedy okres prowadzenia działalności gospodarczej wliczy się do stażu pracy

Od 1 stycznia 2026 r., zgodnie z nowym art. 302¹ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), do okresu zatrudnienia wliczane będą:

• okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
• okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą fizyczną prowadzącą ww. działalność.

Do okresu zatrudnienia będą wliczane także:

• udokumentowane okresy prowadzenia działalności gospodarczej lub bycia osobą współpracującą, w których osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie odrębnych przepisów – chodzi o okresy wykonywania pracy lub działalności, która nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych, np. osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które osiągnęły w danym roku kalendarzowym kwotę odpowiadającą 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, są zwolnione z opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (nowy art. 3021 § 3 k.p.);
• okres, o którym mowa w art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców, w którym osoba fizyczna podejmująca działalność gospodarczą nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (w związku z tzw. ulgą na start), oraz okres pozostawania osobą współpracującą z taką osobą fizyczną, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe (nowy art. 3021 § 4 k.p.).

Wliczanie okresu zawieszenia działalności gospodarczej ze względu na opiekę nad dzieckiem

Od 1 stycznia 2026 r. do okresu zatrudnienia wliczany będzie również okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (nowy art. 3021 § 5 k.p.). Do okresu zatrudnienia wliczać się będzie także okres sprawowania przez osobę współpracującą osobistej opieki, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (nowy art. 3021 § 6 k.p.).