Ocena ryzyka zawodowego przy pracy zdalnej – zasady przeprowadzania

Od 7 kwietnia 2023 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzające na stałe możliwość pracy zdalnej. Regulują one także obszar bhp przy pracy wykonywanej w tym trybie. W związku z tym konieczne będzie zweryfikowanie przez pracodawców ryzyk zawodowych występujących na poszczególnych stanowiskach przy tego rodzaju pracy i aktualizacja kart ryzyka zawodowego. W procesie oceny ryzyka zawodowego powinien uczestniczyć także pracownik.

Pracodawca ma obowiązek dokonywania oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą. Powinien również wprowadzać i stosować niezbędne środki profilaktyczne zmierzające do minimalizowania tego ryzyka, także w warunkach pracy zdalnej. To, w jaki sposób pracodawcy powinni realizować te obowiązki, reguluje nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzająca od 7 kwietnia 2023 r. pracę zdalną.

1. Ocena ryzyka zawodowego

Przepisy bhp zakładają, że pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, a także nakładają obowiązek dokumentowania oceny ryzyka oraz poinformowania o takiej ocenie pracowników (art. 226 Kodeksu pracy oraz § 39a ust. 3 i § 39c rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy). Istotny jest fakt, że celem takiej oceny jest zastosowanie w jej następstwie środków profilaktycznych, metod oraz organizacji pracy, które powinny:

• zapewniać zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników,
• być zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy.

Natomiast żaden przepis nie zawiera obowiązującego lub pomocniczego wzoru formularza (karty) oceny ryzyka ani nie wskazuje konkretnej metody przeprowadzania analizy ryzyka zawodowego. Zatem pracodawca ma dowolność w wyborze metody oraz formy udokumentowania tego procesu. 

W praktyce dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego przez pracodawcę powinien uwzględniać w szczególności:

• opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:
  • stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,
  • wykonywanych zadań,
  • występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy,
  • stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
  • osób pracujących na tym stanowisku;
• wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko;