Zarządzanie kapitałem w spółkach z o.o. i spółkach akcyjnych

W opracowaniu przedstawiamy, jak powstają kapitały własne, jakim celom służą i jaki mają wpływ na postrzeganie spółki.

1. Kategorie kapitałów własnych

Klasyfikacja kapitałów została dokonana przede wszystkich w przepisach o rachunkowości (najpełniej) oraz w przepisach Kodeksu spółek handlowych i przepisach pokrewnych, dotyczących specyficznych rodzajów działalności (np. w prawie bankowym lub w przepisach działalności ubezpieczeniowej).

SŁOWNICZEK

Kapitały własne - wkład właścicieli majątku spółki na czas nieograniczony lub na czas oznaczony trwaniem spółki lub decyzjami właścicieli podejmowanymi w trakcie istnienia (funkcjonowania) spółki.

Kryteria trwałości oraz źródeł pochodzenia kapitałów pozwalają wydzielić specyficzne kategorie kapitałów własnych. Ustawa o rachunkowości dzieli kapitały na następujące kategorie:

I. Kapitał podstawowy.

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna).

III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna).

IV. Kapitał zapasowy.

V. Kapitał z aktualizacji wyceny.

VI. Pozostałe kapitały rezerwowe

a) kapitał rezerwowy z dopłat wspólników (poz. wprowadzona w 2003 r.),

b) należne dopłaty na poczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna) (poz. wprowadzona w 2003 r.) - zob. art. 36 ust. 2e uor.

VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych.

VIII. Zysk (strata) netto (z roku bieżącego).

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wartość ujemna).

Warto zauważyć, że niektóre kategorie kapitałów własnych muszą pojawiać się „obowiązkowo”, ponieważ bez ich istnienia spółka nie mogłaby w ogóle powstać i funkcjonować. Taką kategorią w spółkach kapitałowych jest kapitał podstawowy. Przy tym k.s.h. określa minimalne wysokości kapitałów podstawowych, dla spółki z o.o. jest to 50 000 zł, dla spółki akcyjnej 500 000 zł. Oznacza to, że kapitały podstawowe nie mogą osiągnąć wartości poniżej minimum, chociaż równocześnie wielkość kapitałów własnych może okazać się mniejsza niż kapitał podstawowy lub nawet ujemna.