Od kiedy obowiązuje ochrona stosunku pracy po złożeniu wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy
Ochrona stosunku pracy w przypadku obniżenia wymiaru etatu przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego zaczyna obowiązywać od dnia złożenia wniosku. Jeżeli jednak wniosek zostanie złożony z większym wyprzedzeniem niż 21 dni przed datą obniżenia wymiaru czasu pracy, to ochrona zaczyna się również na 21 dni przed rozpoczęciem pracy w obniżonym etacie. W tym czasie pracownik może podlegać również ochronie w związku z inną sytuacją, jeżeli ta ochrona ma większy zakres.

Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu (art. 186⁸ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dalej: k.p.). Wniosek taki jest dla pracodawcy wiążący.
Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy składa się z 21-dniowym wyprzedzeniem. Pracownik może go złożyć wcześniej, ale ochrona zacznie obowiązywać na 21 dni przed wskazaną we wniosku datą. Jeżeli pracownik złoży wniosek później (np. na 14 dni przed wskazaną w nim datą rozpoczęcia pracy w obniżonym wymiarze), pracodawca może, ale nie musi, zgodzić się na wskazaną w nim datę. Jeżeli się nie zgodzi, zmiana wymiaru czasu pracy nastąpi po upływie 21 dni od złożenia wniosku przez pracownika.
Wniosek może zostać złożony przez pracownika będącego w trakcie wykorzystywania np. jakiegoś z urlopów (rodzicielski, wypoczynkowy, wychowawczy), podczas których objęty jest również ochroną stosunku pracy w różnym stopniu (inna jest ochrona pracownika np. w związku z urlopem wychowawczym, a inna w związku z urlopem rodzicielskim). Złożenie wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy nie zmieni tej ochrony, która standardowo ma albo taki sam, albo szerszy zakres (np. podczas urlopu rodzicielskiego) niż wynikający ze złożenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy.
W każdym razie okres ochrony z art. 186⁸ k.p. liczy się od dnia złożenia wniosku, a nie np. od dnia zakończenia urlopu rodzicielskiego.
Ochrona stosunku pracy w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym okresie ochronnym jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy powstają przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Zwolnienie takiego pracownika możliwe jest jednak również w razie zwolnień w oparciu o przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Dotyczy to zarówno zwolnień grupowych, jak i indywidualnych dokonywanych na podstawie art. 10 tej ustawy (o ile przy zwolnieniu indywidualnym przyczyny niedotyczące pracowników są jedynym uzasadnieniem zwolnienia).
- art. 1868 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 277; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 807)
Przeczytaj więcej: Uprawnienia rodzicielskie pracowników – odpowiedzi na 26 pytań z praktyki »

