opinia

Wykorzystać szanse, które stwarza turbulentny świat

To, czy obecna dekada będzie kolejną dekadą rozwoju, nie zostało jeszcze przesądzone. Nie wystarczy już dryfować z nurtem zachodzących globalnie wydarzeń i ekonomicznych procesów konwergencji. Polska ma potencjał, by znaleźć się w gronie tych, którzy na obecnej sytuacji mogą średnio- i długofalowo zyskać, ale w tych czasach musimy postawić na nowych ludzi, i zorientowanych na przyszłość wizjonerów

W ciągu minionych 30 lat Polska odniosła niewątpliwy sukces. W ujęciu realnym produkt krajowy brutto (PKB) jest w przeliczeniu na mieszkańca ponad trzykrotnie wyższy niż w 1990 r. Średnioroczne tempo wzrostu w tym okresie wyniosło 3,7 proc. Niektóre instytucje międzynarodowe zaliczają już Polskę do krajów o wysokich dochodach, a według wyliczeń Banku Światowego Polska jest drugim – po Korei Południowej – krajem, jeśli chodzi o tempo przeskoku do tej grupy (przejście z grupy o średnich dochodach zajęło jej niespełna 15 lat). Prawie 85 proc. ludzi na świecie żyje w krajach, gdzie średni dochód na mieszkańca – z uwzględnieniem siły nabywczej – jest niższy niż w Polsce.

Wejście Polski na ścieżkę rozwojową miało miejsce w bardzo sprzyjających okolicznościach zewnętrznych, globalnych zmianach korzystnych dla Europy Środkowo-Wschodniej. Tymczasem w ostatnim dziesięcioleciu jesteśmy świadkami coraz szybszego pogorszenia się tych uwarunkowań. Choć Polska wciąż ma potencjał kontynuować dotychczasową ścieżkę rozwojową, to równocześnie wykazuje co najmniej kilka cech – szczególnie w sferze społeczno-politycznej – które w sytuacji pogarszających się uwarunkowań zewnętrznych mogą uruchomić spiralę negatywnych sprzężeń zwrotnych, w skrajnych okolicznościach prowadząc do zakwestionowania dorobku minionych 30 lat. Nie bez znaczenia jest też szybko pogarszająca się sytuacja demograficzna.