ZUS planuje wprowadzenie Jednolitego Pliku Ubezpieczeniowego (JPU)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych planuje przejąć od pracodawców obowiązek rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Kluczowym elementem nowego systemu ma być Jednolity Plik Ubezpieczeniowy (JPU) – elektroniczny dokument zawierający dane niezbędne do rozliczeń. Na jego podstawie ZUS samodzielnie przygotuje rozliczenie składek, zakładając konta płatników i ubezpieczonych oraz naliczając należności. Przygotowywany przez ZUS projekt jest częścią pakietu deregulacyjnego.

Jednolity plik ubezpieczeniowy (JPU)

Obecnie, znaczna część obowiązków wynikających ze zgłaszania i rozliczania pracowników w ramach systemu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych spoczywa na płatnikach składek (przede wszystkim pracodawcach). To oni rejestrują się jako płatnicy składek, a następnie zgłaszają siebie i zatrudnionych do ubezpieczeń. Zgłoszenie płatnika składek i zgłoszenie ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych umożliwia opłacanie składek. Na podstawie zgłoszeń ZUS tworzy konta płatników składek i konta ubezpieczonych, a następnie rozlicza składki należne do zapłaty w wysokości ustalonej przez płatników składek i rejestruje historię ubezpieczenia na kontach. Od wysokości opłacanych składek oraz odpisywanej przez płatników historii ubezpieczenia zależy prawo do świadczeń ubezpieczeniowych oraz ich wysokość.

„Chcielibyśmy jako Zakład Ubezpieczeń Społecznych przejąć od pracodawców rozliczanie składek. Projekt polega na odejściu od przekazywania przez płatników dokumentów w dotychczasowej formie. Zakładamy przekazywanie przez płatnika danych w postaci jednolitego pliku ubezpieczeniowego (JPU), na podstawie którego założymy konto płatnika składek oraz osoby ubezpieczonej, a także na podstawie danych otrzymanych od płatnika dokonywalibyśmy za niego pełnego rozliczenia należnych składek. O projekcie zaadresowanym do płatników myślimy w ZUS od dawna." - podkreśla Paweł Jaroszek, członek zarządu ZUS ds. finansowych

Wprowadzenie jednolitego pliku ubezpieczeniowego (JPU) ma uprościć obowiązki po stronie płatnika i z drugiej strony zapewnić poprawne zapisy na kontach ubezpieczonych, które są podstawą do przyznania prawa do świadczeń ZUS.

Automatyzacja rozliczeń z ZUS

W pierwszej kolejności ZUS planuje wprowadzenie usługi dla samozatrudnionych, która ma być dostępna wyłącznie w mObywatelu i mZUS. Jak tłumaczy P. Janoszek, polegałaby ona na podaniu informacji o wysokości przychodu, dochodu oraz ewentualnego wskazania chęci podwyższenia minimalnej podstawy na ubezpieczenia społeczne. Na tej podstawie ZUS utworzyłby dokumenty z uwzględnieniem prawa do ulg w opłacaniu składek, które udostępni w aplikacji, na eZUS wraz z kwotą do zapłaty. W przypadku tej grupy płatników planowany jest pełen automat obsługi płatnika. ZUS zatem naliczyłby pełną należność zarówno z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, jak i zdrowotne, z możliwością przejścia do płatności elektronicznych.

Natomiast w przypadku średnich i dużych przedsiębiorców, zatrudniający pracowników, dane do ustalenia składek społecznych będą przekazywane w formacie JPU. Rozliczenie to dotyczyłoby wszystkich należności składkowych, jakie płatnik musi uregulować za siebie i osoby, które zatrudnia. Płatnik otrzymywałby taki plik z rozliczeniem i musiałby powiedzieć, czy zgadza się z zaproponowaną do zapłaty kwotą. A jeżeli nie, miałby wówczas możliwość jej skorygowania, ale też w obrębie systemu rozliczeń, bez konieczności wizyty w ZUS i bez wezwań. W ten sposób chcemy ograniczyć błędy w rozliczeniach. Myślimy też o powiązaniu tego rozwiązania z płatnościami mobilnymi na poziomie systemu rozliczeń - podkreśla ekspert.

Projekt znajduje się na wczesnym etapie – wymaga zmian legislacyjnych, a następnie wdrożenia technicznego. Nowy model ma być kontynuacją wcześniejszych cyfrowych reform ZUS, takich jak e-składka i e-akta.

"JPU to byłaby kolejna z ważnych zmian, którą realizujemy w ostatnich latach. Przypomnę tylko, że takimi dużymi projektami były e-składka i e-akta, które wychodziły naprzeciw oczekiwaniom płatników. E-składka ułatwiła regulowanie składek poprzez opłacanie ich na jeden rachunek jednym przelewem oraz zredukowała liczbę popełnianych przez przedsiębiorców błędów we wpłatach. E-akta, czyli elektronizacja dokumentacji pracowniczej skróciła obowiązek jej przechowywania z 50 do dziesięciu lat”.

Źródło: PAP MediaRoom

Oprac. Katarzyna Bogucka

Zobacz również: Nowe funkcje w PUE ZUS/eZUS. Jakie zmiany dla użytkowników wprowadza ZUS? »