Konsekwencje odmowy zeznań przez kontrahenta – małżonka podatnika – wyrok NSA

Odmowa złożenia zeznań będąca prawem osoby bliskiej nie daje podstaw do wyciągania z niej negatywnych konsekwencji, w tym w zakresie oceny materiału dowodowego. Jeśli więc organ podatkowy nie może w sposób zgodny z procedurą podatkową uzyskać dowodu z zeznań świadka, powinien dokonać oceny pozostałego materiału dowodowego z całkowitym pominięciem tego dowodu - wyrok NSA z 9 czerwca 2022 r., sygn. akt II FSK 2700/19.

Stan faktyczny i stanowisko organu podatkowego

Podatnik, osoba fizyczna, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej wyrobów farmaceutycznych. Organ podatkowy zakwestionował wydatki podatnika ponoszone na podstawie umów zawartych z firmą jego żony. W umowie zawartej pomiędzy żoną jako usługodawcą a podatnikiem jako usługobiorcą podatnik zlecił przygotowanie tekstów opisujących zagadnienia medyczne oraz jednostki chorobowe z punktu widzenia nieprofesjonalisty, zgodnie z listą tematów w załączniku nr 1 do umowy. Wynagrodzenie ustalono w wysokości 49 528 zł. Zgodnie z treścią umowy usługodawca (żona) miał przekazać napisane teksty w formie elektronicznej na nośniku elektronicznym w postaci pliku tekstowego, edytowalnego lub pdf. Podatnik i jego żona zawarli następnie kolejną umowę, której przedmiotem było: 1) przygotowanie przez żonę tekstów opisujących zagadnienia medyczne oraz jednostki chorobowe, które zostaną bezpośrednio wstawione na stronę internetową podatnika do każdego opisu produktu, wzbogacając jego treść merytorycznie oraz 2) poprawienie jakości 175 opisów sprzedawanych produktów. Wynagrodzenie ustalono w wysokości 35 000 zł.

W toku postępowania organ wezwał żonę do złożenia zeznań w charakterze świadka. Żona wystosowała pismo, w którym oświadczyła, że chce skorzystać z prawa odmowy zeznań. Organ przesłuchał więc tylko podatnika, który oświadczył, że nie posiada nośników, na których otrzymał przygotowane przez żonę teksty. Nie był też w stanie wskazać, kiedy i w jakim miejscu (w jakiej zakładce na stronie internetowej sklepu) teksty zostały umieszczone w internecie. Strona internetowa w związku z procesem sądowym została zresztą wyłączona. Organ stwierdził, że nie ma obecnie żadnej możliwości sprawdzenia, czy i jakie teksty znajdowały się na tej stronie i czy umieszczała je tam żona. W konsekwencji nie było podstaw do uznania, że umowy z żoną zostały zrealizowane, a więc wydatki w kwocie 84 528 zł nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.